อ.สุเทพ พงษ์พิทักษ์
ในการยื่นแบบแสดงรายการภาษีเงินได้นิติบุคคล บริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคล รวมทั้งกิจการร่วมค้าต้องจัดให้มีการตรวจสอบและรับรองบัญชีเพื่อประโยชน์ แห่งการจัดเก็บภาษีอากรตามประมวลรัษฎากร ซึ่งกระทำได้ก็แต่บุคคลที่อธิบดีกรมสรรพากรโดยอนุมัติรัฐมนตรีว่าการกระทรวง การคลังกำหนด
กล่าวสำหรับห้างหุ้นส่วนจดทะเบียนที่ตั้งขึ้นตามกฎหมายไทย ซึ่งมีทุนจดทะเบียนไม่เกิน 5 ล้านบาท และหรือมีรายได้ไม่เกิน 30 ล้านบาท และหรือมีทรัพย์สินรวมไม่เกิน 30 ล้านบาท ที่ได้รับยกเว้นไม่ต้องจัดให้งบการเงินได้รับการตรวจสอบและแสดงความเห็นโดย ผู้สอบบัญชีรับอนุญาต ตามกฎหมายว่าด้วยการบัญชีนั้น ให้ตรวจสอบและรับรองบัญชีเพื่อประโยชน์แห่งการเสียภาษีอากรตามประมวลรัษฎากร โดย “ผู้สอบบัญชีภาษีอากร” หรือ “ผู้สอบบัญชีรับอนุญาต”
สำหรับกิจการอื่นนอกจากห้างหุ้นส่วน ดังกล่าว ให้ผู้สอบบัญชีรับอนุญาต เป็นผู้ตรวจสอบและรับรองแต่เพียงฝ่ายเดียวเท่านั้น
ในการปฏิบัติงานการตรวจสอบและรับรองบัญชี ทั้งผู้สอบบัญชีภาษีอากรและผู้สอบบัญชีรับอนุญาตต้องปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่อธิบดีกรมสรรพากรกำหนด
ในเรื่องมรรยาท การปฏิบัติงาน การรายงาน และบทลงโทษตามคำสั่งกรมสรรพากรที่ ท.ป. 98/2545 ดังนี้ มิฉะนั้นอธิบดีกรมสรรพากรอาจสั่งเพิกถอนใบอนุญาตได้
1. ต้องรักษามรรยาทในการตรวจสอบและรับรองบัญชีตามที่อธิบดีกรมสรรพากรกำหนด
2. ต้องสอดส่องใช้ความรู้ และความระมัดระวังในการตรวจสอบและรับรองบัญชีเยี่ยงผู้ประกอบวิชาชีพโดยทั่วไปต้องปฏิบัติ
ในกรณีที่พบว่าบริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลเจ้าของบัญชีได้มีการกระทำ หรืองดเว้นการกระทำเอกสารประกอบการลงบัญชี และหรือลงบัญชีโดยที่เห็นว่าไม่ตรงกับความเป็นจริง อันอาจเป็นเหตุให้บริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลนั้น มิต้องเสียภาษีหรือเสียภาษีน้อยกว่าที่ควรเสียอันเป็นสาระสำคัญ
ให้ผู้ตรวจสอบและรับรองบัญชีเปิดเผยข้อเท็จจริงที่พบในแบบแจ้งข้อความที่อธิบดีกำหนด
3. ทดสอบรายการในแบบแจ้งข้อความที่กรรมการหรือผู้เป็นหุ้นส่วน หรือผู้จัด การของบริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลแจ้งข้อความเกี่ยวกับกิจการของบริษัท หรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลตามที่อธิบดีกรมสรรพากรกำหนด
นอกจากนี้ ผู้ตรวจสอบและรับรองบัญชียังมีหน้าที่ต้องรักษามรรยาทในการปฏิบัติงานอีกด้วย
