จากประชาชาติธุรกิจ

คอลัมน์ คุยกับหมอพิณ โดย พ.ญ.พิณนภางค์ ศรีพหล

เธอแค่ขี้ลืม ?

คอลัมน์ คุยกับหมอพิณ

พ.ญ.พิณนภางค์ ศรีพหล

email:doctorpin111@gmail.com



สวัสดีค่ะ คุณผู้อ่านหรือคนใกล้ชิด เคยลืมโน่นลืมนี่

บ่อย ๆ จนโดนสงสัยกันบ้างไหมค่ะ ว่าอาการลืมแบบนี้มันเป็นลืมปกติ หรือจากสมองเสื่อม หรือจากอัลไซเมอร์

และก็แน่นอนค่ะ ว่าถ้าไม่ใช่เรื่องเหนือหัวเข่า ใต้สะดือ

แต่เป็นเรื่องเหนือลำคอ ใต้รากผม (หรือสมองนั่นเอง) หมอก็จะไม่ถนัด ดังนั้น วันนี้เราจะมาคุยกับคุณหมอโน้น นายแพทย์ชาวิท ตันวีระชัยสกุล อาจารย์จิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยกันนะคะ

P : สมองเสื่อมคืออะไรแล้ว อัลไซเมอร์คืออะไรค่ะ

N : สมองเสื่อมเป็นกลุ่มอาการที่มีสมรรถภาพสมองแย่ลงครับ

เกิดได้จากหลายสาเหตุ ซึ่งอัลไซเมอร์เป็นสาเหตุอันดับหนึ่ง

เมื่อพูดถึงสมองเสื่อมจึงมักนึกถึงแต่อัลไซเมอร์กัน

แต่ก็ยังมีสาเหตุอื่นที่พบบ่อยรองลงมานั่นก็คือ

โรคหลอดเลือดสมองตีบ แตก ตัน

นอกจากนี้ ยังมีบางสาเหตุที่สามารถแก้ไขได้ครับ

เช่น โรคติดเชื้อบางชนิด การขาดสารอาหารบางอย่าง หรือผลข้างเคียงจากยาบางกลุ่ม

ส่วนอัลไซเมอร์เป็นโรคที่มีความผิดปกติของโปรตีนในสมองครับ

P : แล้วเราจะแยกได้อย่างไรค่ะ ระหว่าง "ลืมทั่วไป" กับ "ลืมแบบสมองเสื่อม"

N : การลืมทั่วไปมักเกิดตามวัยที่เพิ่มมากขึ้นครับ

มักเป็นการลืมรายละเอียดของเหตุการณ์ หรือนึกชื่อคน และสถานที่ไม่ออก

แต่สามารถเชื่อมโยงข้อมูลอื่น ๆ ของบุคคลหรือสถานที่นั้นได้

เช่น คนนั้นเป็นลูกคนโต ตัวสูง ๆ ที่อยู่โรงเรียนมัธยมแถวอโศก มีหมาสีขาวชื่อมะลิ แต่นึกชื่อคนไม่ออก เป็นต้น

การลืมนี้เมื่อได้รับข้อมูลที่ถูกต้องก็จะนึกออก (อ๋อ หมอพิณ)

และมักจะจำได้ว่าลืม (วันก่อนก็นึกชื่อหมอพิณไม่ออก)

การลืมนี้ไม่ส่งผลเสียหายต่อชีวิตและทรัพย์สินใด ๆ ครับ

ส่วนการลืมของโรคสมองเสื่อม จะลืมแบบไม่ได้จำ เหมือนเหตุการณ์นั้นไม่เคยเกิดขึ้น

เมื่อเตือนหรือให้ข้อมูลก็จะไม่คุ้น

เมื่อลืมหลายเรื่อง หรือเรื่องที่สำคัญก็จะเห็นว่ามีผล

กระทบกับชีวิตได้

นอกจากลืมแล้วยังมักจะพบว่าสมรรถภาพสมอง

ด้านอื่นก็เสื่อมตามลงไปด้วย

เช่น การใช้ภาษา การบอกชื่อสิ่งของ ทิศทาง การตัดสินใจ

ซึ่งมักจะมีเหตุการณ์ยอดฮิตของผู้ป่วย

คือ ต้มอาหารแล้วทิ้งไว้จนหม้อไหม้หลายครั้ง

หลงทางกลับบ้านไม่ถูกในที่ที่คุ้นเคย

เรียกสิ่งต่าง ๆ ว่า ไอ้นั่น ไอ้นี่ พูดวนเวียนหรือเล่าเรื่องซ้ำ ๆ ซ้ำ ๆ ซ้ำ ๆ

รวมถึงเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ ไม่ได้เลย เช่น การใช้อุปกรณ์ไฟฟ้า หรือโทรศัพท์มือถือเครื่องใหม่

จนกระทั่งการช่วยเหลือตัวเองในชีวิตประจำวันเริ่มบกพร่อง

อย่างไรก็ตาม ถ้าพฤติกรรมที่คล้าย ๆ กันนี้ (เช่น หลงทาง ชอบถามซ้ำ ๆ พูดวกวน เกลียดอุปกรณ์ไฮเทค) ที่เป็นมาตั้งนานแล้ว

เรียกว่าเป็นลักษณะส่วนตัว ก็ไม่นับว่าเป็นอาการของโรคนะครับ

นอกจากนี้ ยังมีภาวะที่เรียกว่า ความสามารถสมองถดถอยเล็กน้อย (Mild Cognitive Disorder ; MCI หรือ Minor Neurocognitive Disorder)

เป็นภาวะที่เริ่มมีสมรรถภาพสมองลดลง แต่ยังไม่มีผลกระทบต่อชีวิตมากนัก

บางคนที่มาถึงภาวะนี้ก็จะอยู่คงที่ และบางส่วนก็พัฒนาไปเป็นโรคสมองเสื่อมซึ่งปัจจุบันเป็นภาวะที่ทางการแพทย์ให้ความสนใจ

เนื่องจากอาจจะยังพอฝึกหรือป้องกันไม่ให้กลายเป็นสมองเสื่อมได้

แต่ยังไม่มียาหรือสมุนไพรที่ให้ผลชัดเจนนะครับ

ถ้าสนใจการฝึกสมองลองติดต่อ Cognitive Fitness ตึกสิรินทร โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ได้ครับ (ขอแอบโฆษณา)

P : ค่ะ วันนี้คุณผู้อ่านคงจะพอแยกได้ ระหว่างลืมทั่วไป กับลืมแบบสมองเสื่อมกันแล้วนะคะ

สัปดาห์หน้า เราจะมาคุยกับหมอโน้นกันต่อว่า ใครที่เสี่ยงต่อโรคสมองเสื่อมบ้าง

แล้วจะป้องกันอย่างไร รักษาอย่างไร และแค่ไหนที่ควรไปหาหมอได้แล้วนะคะ

สวัสดีค่ะ

อุต๊ะ...เกือบลืม !!! ขอบพระคุณนายแพทย์ชาวิท ตันวีระชัยสกุล

อาจารย์จิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

สำนักงานสอบบัญชี,#สอบบัญชี,สำนักงานบัญชี,#ทำบัญชี,#ที่ปรึกษา,การจัดการ,เศรษฐกิจการลงทุน