จากประชาชาติธุรกิจ

คอลัมน์ Smart SMEs โดย ไตรรงค์ บุตรากาศ ประธานเจ้าหน้าที่บริหารลูกค้าเอมเอ็มอี ทีเอ็มบี

วงจรธุรกิจ SMEs ถ้าเริ่มต้นนับหนึ่งเอง ไม่ได้ต่อยอดจากธุรกิจรุ่นพ่อรุ่นแม่ คือ การเริ่มตั้งธุรกิจ หรือ Startup ที่ช่วงนี้ฮือฮากันมากในวงการ เพราะทุกคนเหมือนอยากจะสนับสนุนไปหมด ทั้งภาครัฐและเอกชน มีศัพท์แสงเต็มไปหมด ทั้ง Startup (ธุรกิจเพิ่งตั้ง), Tech Startup (ธุรกิจเพิ่งตั้ง ที่ใช้เทคโนโลยีทั้ง Mobile, ไม่ Mobile หรือเทคโนโลยีอะไรก็ตาม), FinTech (Financial Technology) เทคโนโลยีด้านการเงิน ไม่ว่าเบิก ถอน โอน จ่าย ขอกู้ หรือซื้อผลิตภัณฑ์ ซึ่งจะเป็น Startup จะเพิ่งเริ่มตั้งบริษัทมา หรือไม่ใช่ก็ได้ เช่น PayPal ซึ่งเป็น FinTech Startup เมื่อสิบกว่าปีที่แล้ว ด้านการจ่ายเงิน Online/e-Commerce แต่ปัจจุบันไม่ใช่ Startup และก็ไม่ใช่ SMEs แล้ว เพราะกลายเป็นธุรกิจข้ามชาติขนาดใหญ่มากแล้ว

Ensogo ซึ่งขายคูปองส่วนลด คูปองสินค้า/บริการราคาพิเศษ (โดยต่อรองขอราคาพิเศษจากเจ้าของสินค้าและบริการต่าง ๆ เพื่อมาขายลูกค้าที่ Shop สินค้าและบริการ Online มากขึ้น เพราะมีส่วนลดดี ๆ ให้ ส่วนเจ้าของสินค้าบริการนั้น ๆ ก็ขายของได้มากขึ้นผ่านช่องทางใหม่ ๆ และลดค่าใช้จ่ายจากการขายด้วยตัวเองลง) ก็เคยเป็น e-Commerce Startup ตั้งแต่ที่ประสบความสำเร็จและขยายเครือข่ายไปหลายประเทศทั่วโลก แต่ปัจจุบันก็ปิดตัวลงไปแล้วดังที่ทราบโดยทั่วกัน

Food Panda ก็จัดเป็น Startup อีกอันหนึ่ง ตั้งแต่ปี 2012 ซึ่งใช้ Mobile Application มาใช้ โดยเป็นบริการรับสั่ง ส่งอาหารผ่าน Application โดยลูกค้าสามารถสั่งอาหารที่ไหนก็ได้ที่มีสัญญากับ Food Panda และ Food Panda ก็จะดำเนินการสั่ง และส่งให้กับลูกค้าทันที โดย Food Panda ก็จะได้รับกำไรจากส่วนลดที่ร้านให้มา และทางร้านก็ได้ประโยชน์จากการขายสินค้าได้มากขึ้น เพราะลูกค้าสามารถเข้าถึง สั่งได้มากขึ้น และไปส่งให้ด้วย Food Panda เพิ่งประกาศปิดกิจการไปเมื่อเร็ว ๆ นี้ โดยแจ้งว่าเนื่องจากไม่สามารถแข่งขันกับคู่แข่งท้องถิ่นต่าง ๆ ได้ รวมถึง Chat Application รายใหญ่อย่าง Line ก็เริ่มเปิดบริการนี้ และด้วยฐานลูกค้าขนาดใหญ่กว่า จึงสามารถดึงลูกค้าได้มากกว่า

Uber และ Grab ก็เป็น Startup เมื่อไม่กี่ปีที่แล้ว โดยใช้ Mobile Application (ซึ่งเป็นหนึ่ง Technology ที่ต่อยอดให้ธุรกิจ Startup ต่าง ๆ เกิดขึ้นมาได้ง่ายขึ้น) ในการจองแท็กซี่ให้มารับในเวลาที่กำหนดเลย ไม่ต้องไปคอยเรียกตามถนนและลุ้นว่าแท็กซี่นั้น ๆ จะรับเราหรือไม่ แต่ Uber หรือ Grab มีรูปแบบธุรกิจที่เหนือกว่าสหกรณ์แท็กซี่ทั่ว ๆ ไป คือ ไม่ต้องมีรถและหาคนขับรถของตนเอง แต่ให้คนที่มีรถส่วนตัว และอยากหารายได้พิเศษ เข้าร่วมมาให้บริการ โดย Uber หรือ Grab ควบคุมมาตรฐานการให้บริการ คุณภาพและความปลอดภัย ซึ่งทำให้ลดต้นทุนไปได้มาก และได้เปรียบบริษัทหรือสหกรณ์รถแท็กซี่เดิม ๆ ซึ่งต้องมีรถ หาคนขับ และควบคุมคุณภาพเองทั้งหมด ปัจจุบันทั้ง Uber และ Grab ยังไปได้ดี และมีการเติบโตค่อนข้างมาก แม้จะมีปัญหาเกี่ยวกับกฎระเบียบรถรับจ้างสาธารณะบ้างในหลายประเทศ

เมื่อหลายเดือนที่แล้ว ลูกน้องของผมคนหนึ่งมาขอลาออก ผมพยายามจะดึงให้เขาอยู่ต่อ แต่ก็ยากที่จะเปลี่ยนใจ เพราะลูกน้องวัยหนุ่มของผมอยากไปทำธุรกิจ Startup กับเพื่อนเขาเอง โดยใช้รูปแบบคล้าย Uber หรือ Grab แต่เป็นบริการจัดหาผู้ดูแลคนป่วยตามบ้าน ผมได้ยินว่าเขาไปได้ด้วยดี อย่างน้อยในช่วงการสร้างแนวคิดและพัฒนาธุรกิจ โดยได้เข้ารอบท้าย ๆ ในการประกวด Startup เพื่อหาทุน แต่ผมยังไม่ได้ติดตามต่อว่าตกลงได้รางวัลหรือไม่

Startup ไม่ใช่เรื่องใหม่ครับ เรามีธุรกิจเกิดใหม่มานานมาก แต่มีทั้งแบบใช้เทคโนโลยีเป็นส่วนหนึ่งของธุรกิจและไม่ใช้ แต่ในยุคปัจจุบันที่เรามี Technology ที่เปลี่ยนโลกและแพร่หลายอย่างไม่เคยมีมาก่อน เช่น Smart Phone, Mobile Application หรือ GPS ซึ่งทำให้เริ่มธุรกิจใหม่ได้ง่ายขึ้น เสนอคุณค่าใหม่ ๆ ให้ลูกค้าได้มากขึ้น และไม่ต้องมีอุปสรรคของทุนเข้ามาเกี่ยวข้องเหมือนยุคเดิมที่ต้องหาที่ ต้องมีค่าเช่า ทุนสร้างร้าน ซื้อของและต้องมาลุ้นอีกว่าจะมีคนมาซื้อหรือไม่ 

หลาย ๆ Startup เน้นรูปแบบเดียวกัน คือ ให้บริการใหม่ที่สะดวกกว่า รวดเร็วกว่า และคุ้มค่ากว่าอย่างไม่เคยมีมาก่อน และเน้นเพิ่มจำนวนฐานผู้ใช้ให้มากที่สุด ซึ่งอาจจะขาดทุนบ้างในระยะแรก และหวังว่าเมื่อฐานใหญ่มากก็จะสามารถสร้างกำไรได้ในภายหลัง ซึ่งหลายรายไม่เคยไปถึงจุดนั้นเลย และเมื่อเทคโนโลยีทำให้อุปสรรคทั้งหลายหายไป ถ้าเราไม่สามารถสร้างตลาดได้ใหญ่พอ มีบริการที่ไม่เพียงพอ มีคุณภาพที่ได้มาตรฐานและพัฒนาให้ดียิ่ง ๆ ขึ้น คู่แข่งย่อมเข้ามาได้ง่าย ๆ และแข่งกันจนอาจจะตายได้ทั้งคู่ 

เป็นโลกธุรกิจแบบใหม่ที่ไม่เคยมีมาก่อนครับ ไวขึ้น เร็วขึ้น ง่ายขึ้น มากขึ้น และไปง่ายขึ้นครับ ขอต้อนรับสู่โลกยุค Digital Startup ครับ

สำนักงานสอบบัญชี,#สอบบัญชี,สำนักงานบัญชี,#ทำบัญชี,#ที่ปรึกษา,การจัดการ,เศรษฐกิจการลงทุน