จากประชาชาติธุรกิจ

คอลัมน์ คนเดินตรอก โดย วีระพงษ์ รามางกูร

ทฤษฎีการค้าและการลงทุนระหว่างประเทศ ที่สหรัฐยึดถือเป็นหลักในการผลักดันให้มีการจัดระบบการค้า การเงิน และการลงทุนระหว่างประเทศเรื่อยมา คือระบบการค้าการลงทุนเสรี จนเกิดองค์กรต่าง ๆ เพื่อจัดระเบียบและระบบการค้าและการเงินของโลกให้เป็นตลาดเสรี ไม่ว่าจะเป็นองค์การการค้าโลก กองทุนการเงินระหว่างประเทศ องค์การการค้าและพัฒนาแห่งสหประชาชาติ รวมทั้งสนับสนุนให้ประเทศต่าง ๆ ในภูมิภาคเดียวกันรวมตัวกันเป็นเขตการค้าเสรี หรือ FTA เพื่อให้แต่ละประเทศซึ่งเป็นตลาดเล็กหรือเป็นตลาดที่ไม่มีความสามารถในการแข่งขัน ได้รวมตัวกันเข้าเพื่อให้มีขนาดตลาดที่ใหญ่ ให้มีพัฒนาการมากขึ้น เพื่อสร้างความเป็นไปได้ให้สามารถรองรับการลงทุนขนาดใหญ่ได้

ประเทศที่มีประชากรจำนวนมาก เช่น จีน อินเดีย สหรัฐอเมริกา บราซิล ย่อมมีความได้เปรียบ เพราะเป็นตลาดใหญ่ สามารถรองรับอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ได้เองโดยไม่จำเป็นต้องรวมตัวกับประเทศอื่นเพื่อให้ตลาดใหญ่ขึ้น ยุโรปเป็นตัวอย่างของการรวมตัวของประเทศเล็ก ๆ ในยุโรปเข้าด้วยกัน จนเป็นตลาดขนาดใหญ่ที่สามารถแข่งขันกับสหรัฐอเมริกาได้

ในขณะเดียวกัน การเปิดการค้าเสรีระหว่างกัน ก็ยิ่งทำให้ตลาดมีขนาดใหญ่ยิ่งขึ้น ประเทศต่าง ๆ ย่อมมีศักยภาพ มีความสามารถที่แตกต่างกัน ทฤษฎีการค้าระหว่างประเทศเกิดขึ้นเพื่อสนับสนุนการเปิดการค้าเสรีโดยกล่าวว่า การเปิดการค้าเสรีจะทำให้เกิดความชำนาญเฉพาะด้าน เกิดการพัฒนาทั้งประเทศผู้นำเข้าและผู้ส่งออกตามมาอีกมากมาย


ภาพจาก THAI BIZ China.com

ในขณะเดียวกัน การเปิดเสรีในด้านการลงทุนระหว่างประเทศ โดยทำให้เงินทุนซึ่งมักจะมากับเทคโนโลยีสามารถเคลื่อนย้ายได้อย่างเสรี เงินทุนจากประเทศที่มีการเกินดุลบัญชีเดินสะพัดและดุลการค้า ก็จะไหลไปลงทุนในประเทศที่ขาดแคลนเงินทุน เพราะให้ผลตอบแทนที่สูง ในขณะเดียวกัน ปัจจัยการผลิตอย่างอื่น เช่น แรงงาน ก็จะไหลจากที่ที่มีค่าตอบแทนต่อแรงงานต่ำไปสู่ประเทศที่มีค่าตอบแทนที่สูงกว่า และไหลจากประเทศที่สวัสดิการของรัฐในเรื่องคุณภาพชีวิตที่ต่ำกว่าไปยังประเทศที่สังคมมีสวัสดิการ มีบริการของรัฐที่ดีกว่า มั่นคงกว่า ถ้าหากปล่อยให้มีการเคลื่อนย้ายปัจจัยการผลิตอย่างเสรีก็จะเป็นเช่นนั้น

แต่แรงงานนั้นไม่เหมือนเงินทุนที่สามารถเคลื่อนย้ายไปมาได้ง่าย แม้จะสร้างปัญหาในเรื่องเสถียรภาพทางด้านการเงิน ก็เป็นเรื่องที่สามารถบริหารจัดการได้ รวมทั้งมีสถาบันการเงินระหว่างประเทศ เช่น ไอเอ็มเอฟ หรือกองทุนการเงินระหว่างประเทศคอยดูแลอยู่ แต่แรงงานนั้นเป็นมนุษย์ที่มีชีวิตจิตใจ มีความสลับซับซ้อน จะปฏิบัติอย่างปัจจัยการผลิตไม่ได้ ประเทศต่าง ๆ แม้จะเข้าร่วมเขตการค้าเสรี ก็จะเคลื่อนย้ายเสรีได้ แต่เฉพาะสินค้าบริการทางการเงินและเงินทุนเท่านั้น ยังไม่มีประเทศใดหรือกลุ่มเขตการค้าเสรีใดที่เปิดให้มีการเคลื่อนย้ายแรงงานอย่างเสรี

การเคลื่อนย้ายแรงงานครั้งละมาก ๆ จึงเป็นการเคลื่อนย้ายที่ผิดกฎหมายทั้งนั้น นอกเสียจากเป็นการอพยพย้ายถิ่นเพราะสงคราม เช่น การเคลื่อนย้ายอพยพของชาวตะวันออกกลางไปยุโรป เนื่องจากสงครามที่ซีเรีย

การที่สหรัฐอเมริกาผลักดันและบีบบังคับให้ประเทศต่าง ๆ เปิดการค้าเสรี ทั้งในตลาดสินค้าและตลาดการเงิน ตั้งแต่หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 เป็นต้นมา ก็เพราะสหรัฐอเมริกามีความได้เปรียบเชิงเปรียบเทียบกับประเทศต่าง ๆ เพราะสหรัฐอเมริกาเกินดุลการค้าและดุลบัญชีเดินสะพัดกับชาวโลกมาตลอด ค่าเงินดอลลาร์สหรัฐผูกไว้กับทองคำ เป็นประเทศที่มีทองคำเป็นทุนสำรองหนุนหลังเงินดอลลาร์สหรัฐมากที่สุดในโลก บริษัทข้ามชาติใหญ่ ๆ ที่ไปลงทุนในต่างประเทศก็เป็นบริษัทจากสหรัฐอเมริกาเกือบทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็นการไปลงทุนสำรวจและขุดเจาะน้ำมัน ขุดเจาะก๊าซธรรมชาติ เหมืองถ่านหิน โรงไฟฟ้าปรมาณู การค้าส่งค้าปลีก รวมทั้งบริษัทรับเหมาก่อสร้างโครงสร้างพื้นฐานต่าง ๆ ทั่วโลก

ที่สำคัญภาคการธนาคารเอกชนของสหรัฐเป็นผู้ควบคุมดูแลตลาดการเงินและตลาดทุนทั่วโลก เป็นผู้กำหนดกฎเกณฑ์ต่าง ๆ ในการระดมทุนของบริษัทน้อยใหญ่ในประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก การจะออกพันธบัตรก็ดี หุ้นกู้ก็ดี จะต้องผ่านบริษัทนายหน้าและบริษัทจัดอันดับความน่าเชื่อถือจากบริษัทอเมริกันทั้งสิ้น มิฉะนั้น ก็ไม่สามารถเข้าไประดมทุนในตลาดระหว่างประเทศได้ การผูกขาดกิจกรรมและธุรกรรมทางการเงินของบริษัทอเมริกันเหล่านี้ ได้สร้างรายได้ให้กับประชาชนผู้ออมชาวอเมริกันเป็นจำนวนมาก

การที่เงินดอลลาร์สหรัฐเป็นที่ยอมรับว่าเป็นเงินตราเพียงสกุลเดียวที่ใช้เป็นสื่อกลางในการแลกเปลี่ยนได้สร้างรายได้ให้กับธนาคารของสหรัฐในการเป็นศูนย์กลางของการชำระเงินทั่วโลก เงินของประเทศต่าง ๆ ที่เกินดุลการค้าและเกินดุลบัญชีเดินสะพัดกับสหรัฐ ก็ไหลกลับไปซื้อพันธบัตรของรัฐบาลสหรัฐและตราสารหนี้ของบริษัทเอกชนขนาดใหญ่ในสหรัฐ เป็นเหตุให้สหรัฐสามารถขาดดุลการค้าและดุลบัญชีเดินสะพัดได้เป็นเวลานาน โดยการเป็นหนี้ประเทศที่ผลิตสินค้าและบริการมาให้ประชาชนชาวอเมริกันได้ใช้อย่างฟุ่มเฟือย หรูหรา ทำให้มีมาตรฐานการครองชีพที่สูงที่สุดในโลกได้ สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งที่โดนัลด์ ทรัมป์ ไม่เข้าใจ คิดว่าสหรัฐอเมริกาเสียเปรียบประเทศอื่น ทั้ง ๆ ที่อเมริกาเป็นประเทศที่เอาเปรียบประเทศอื่นมาตลอด

หลักที่ว่าเงินทุนย่อมไหลไปลงทุนในประเทศที่ให้ผลตอบแทนสูงกว่า สาเหตุที่เงินทุนอเมริกันไปลงทุนที่เม็กซิโก แคนาดา แล้วส่งเข้าไปขายในอเมริกา ทรัมป์พูดอย่างหยาบคายว่า ประเทศเหล่านี้ปล้นเอางาน ปล้นเอาโรงงานของสหรัฐไป แต่ต้องไม่ลืมว่าผู้ถือหุ้นของบริษัทยักษ์ใหญ่ที่เข้าไปลงทุนเหล่านี้ก็คือคนอเมริกันนั่นเอง เงินปันผลหรือเงินกำไรในการออกไปลงทุนตั้งโรงงานที่เม็กซิโกและแคนาดา ก็ไหลกลับมาจ่ายให้กับผู้ลงทุนในอเมริกานั้นเอง เม็กซิโกได้แต่ค่าแรงถูก ๆ

โลกได้ก้าวมาถึงขั้นนี้แล้ว โดยการผลักดันของสหรัฐอเมริกาปรากฏว่าเป็นอเมริกาเองที่ไม่มีประสิทธิภาพ ไม่สามารถแข่งขันกับญี่ปุ่นและประเทศจีนได้ อเมริกาขาดดุลการค้าและดุลบัญชี

เดินสะพัดจำนวนมาก อัตราการว่างงานสูงก็เป็นเพราะสหภาพแรงงานสหรัฐอเมริกาไม่ยอมให้ตลาดแรงงานมีความเสรี มีการคุ้มครองแรงงานมากเกิน การทำงานฝีมืองานละเอียดมีประสิทธิภาพต่ำ มีอัตราค่าจ้างแรงงานสูง มีมาตรฐานความเป็นอยู่สูงเกินกว่าบริษัทห้างร้านโรงงานจะรับได้ แต่ขณะเดียวกัน ผู้ถือหุ้นของบริษัทห้างร้านต่าง ๆ ก็ต้องการผลตอบแทนที่สูงและมองหาแหล่งลงทุนทางการเงินที่ให้ผลตอบแทนสูงกว่า จึงเป็นแรงผลักดันให้ระบบเศรษฐกิจต่าง ๆ ทั่วโลกต้องปรับปรุงตัวอยู่เสมอ เพื่อให้มีประสิทธิภาพสามารถแข่งขันได้ในเวทีการค้าระหว่างประเทศ เศรษฐกิจของโลกจึงก้าวหน้าไปเรื่อย ๆ 

การที่ทรัมป์ประกาศอย่างอหังการว่าจะปิดประเทศ จะดึงโรงงานของผู้ถือหุ้นชาวอเมริกันที่ระดมมาจากตลาดทุนอเมริกันกลับเข้าไปในอเมริกา มิฉะนั้น จะถูกเก็บภาษี 35-45 เปอร์เซ็นต์ รถยนต์ในอเมริกาก็จะแพงขึ้นทันที 35-45 เปอร์เซ็นต์เช่นกัน ปริมาณการขายรถยนต์ในตลาดอเมริกาก็จะลดลงทันที อย่างน้อย ๆ ก็ 30-40 เปอร์เซ็นต์ อุตสาหกรรมรถยนต์อเมริกันซึ่งสู้ของญี่ปุ่นและยุโรปไม่ได้อยู่แล้วก็จะยิ่งแย่ลง ญี่ปุ่น ยุโรปคงเข้าไปตั้งโรงงานในอเมริกาสู้กับรถยนต์อเมริกันอยู่ดี โดยเสียค่าจ้างแรงงานเท่า ๆ กัน แรงงานอเมริกันอาจจะได้ค่าจ้างแรงงานดีขึ้น แต่ประชาชนอเมริกัน กองทุนต่าง ๆ เช่น กองทุนประกันสุขภาพ กองทุนเลี้ยงชีพ ที่ถือหุ้นบริษัทอเมริกันก็จะมีรายได้น้อยลง เพราะกำไรของบริษัทเหล่านี้จะน้อยลง ถ้าทรัมป์ทำอย่างนั้นจริงก็จะเป็นผลเสียกับอเมริกาเองอย่างมหาศาล

หลายอย่างไม่ได้เป็นอย่างที่ โดนัลด์ ทรัมป์ คิดหรอก ไม่เคยมีประเทศใดในโลกที่ยิ่งใหญ่เพราะการปิดประเทศหรอก ดูจีน อินเดีย รัสเซีย สมัยปิดประเทศเป็นคอมมิวนิสต์ได้ว่าเป็นอย่างไร การปิดประเทศมีแต่จะทำให้ประเทศโดดเดี่ยว ไม่ใช่ประเทศที่ยิ่งใหญ่อีกต่อไป

ถึงตอนนั้นคนอเมริกันจะตาสว่าง

สำนักงานสอบบัญชี,#สอบบัญชี,สำนักงานบัญชี,#ทำบัญชี,#ที่ปรึกษา,การจัดการ,เศรษฐกิจการลงทุน