เมื่อสหราชอาณาจักรยืนยันอย่างหนักแน่นในการก้าวออกจากสหภาพยุโรปอย่างหัวเด็ดตีนขาด หรือ เบร็กซิต (Brexit) ไม่ใช่เรื่องที่แปลกใหม่แต่อย่างใดกับความพยายามนี้ แต่สิ่งที่น่าจับตามองคือก้าวต่อไปจะเป็นอย่างไรต่ออาเซียน หลายประเทศในอาเซียนมีการเตรียมตัวจะไปคุยกับอังกฤษแบบทวิภาคี เช่นมาเลเซียที่มีการพูดคุยการค้าเสรีกับอังกฤษมาตั้งแต่ปีที่ผ่านมา เชื่อว่าอังกฤษก็เตรียมตัวเช่นเดียวกันโดยผ่านสำนักงานด้านการค้าการลงทุนของสถานทูตสหราชอาณาจักรทั่วโลก


แต่สำหรับสิงคโปร์อาจเป็นทั้งข่าวดีและข่าวร้ายในเวลาเดียว ด้วยเหตุผลของค่าเงินปอนด์ที่อาจอ่อนค่าลงเมื่อเทียบกับสิงคโปร์ดอลลาร์ แต่บริษัทจากอังกฤษน่าจะเสียประโยชน์และอาจเก็บกระเป๋ากลับเกาะอังกฤษ 


ขณะที่สมาชิกอาเซียนก็มีการค้ากับอังกฤษไม่สูงนัก ดูแล้วเบร็กซิตยังมีโอกาสเสี่ยงน้อยกว่าสหรัฐดีดตัวออกจากทีพีพีเสียอีก 


แต่ผลข้างเคียงที่ไปกระทบกับสหภาพอียูจะส่งผลที่หนักหน่วงกว่าแก่กลุ่มอาเซียน อย่างปัจจัยเรื่องค่าเงินยูโรอ่อนตัวจะส่งผลต่อประเทศส่งออกไปอียูอย่างไทย เวียดนาม อินโดนีเซีย แน่นอน


แต่หากมองในแง่มุมกลับกับการลงทุนหรือเปิดรับการลงทุนจากอังกฤษโดยตรงก็จะเป็นผลดีต่อหลาย ๆ ประเทศ การลงทุนที่ว่านี้เป็นการลงทุนในด้านความร่วมมือภาคบริการ ไม่ว่าจะเป็นด้านเทคโนโลยีไซเบอร์ หรืออุตสาหกรรมภาคบริการขั้นสูง 

"มาร์คัส วินสเลย์" ผู้อำนวยการด้านการค้าและการลงทุน ประจำสถานทูตสหราชอาณาจักรในประเทศไทย เคยกล่าวว่า เบร็กซิตจะช่วยเสริมให้สหราชอาณาจักรออกไปลงทุนประเทศอื่น ๆ มากขึ้น และเบร็กซิตจะช่วยเหลาจุดมุ่งหมายของสหราชอาณาจักรให้คมจัดชัดเจนมากขึ้นในด้าน การค้า ความร่วมมือในหลาย ๆ ด้านนอกจากเรื่องการค้า การลงทุน และการร่วมมือแล้ว เป็นคำถามที่สำคัญต่ออาเซียนทั้งองคาพยพว่า เมื่ออังกฤษสามารถออกจากอียูได้ หากบางประเทศต้องการออกจากอาเซียนจะทำได้หรือไม่ เป็นไปได้ยากมาก ไม่เหมือนอียูที่มีมาตรา 50 ไว้ใช้หากใครต้องการดีดตัวออก


และคงยากมากหากใครต้องการจะออกเพราะต้องได้รับเสียงเอกฉันท์จากสมาชิกทั้งหมด ที่สำคัญพื้นฐานอาเซียนต่างกับอียูที่ไม่ใช่การค้าแต่มาจากด้านความมั่นคง


ต้องย้อนกลับไปดูตั้งแต่ยุคสงครามเย็น กับการเกิดขึ้นขององค์การสนธิสัญญาป้องกันภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรือซีโต้ ที่เป็นเหมือนฐานรากของอาเซียน


และเพื่อดำรงความสงบสุขและ ความมั่นคงรวมถึงหลีกเลี่ยง การทำให้เป็นบอลข่าน หรือ Balkanization ซึ่งหมายถึง การขาดความร่วมมือระหว่างรัฐจนทำให้ภูมิภาคหรือประเทศแตกเป็นเสี่ยง ๆ เหมือนอดีตยูโกสลาเวีย รวมถึงหลีกหนีการครอบงำโดยประเทศมหาอำนาจ 

อีกประการที่สำคัญคือ สมาชิกอาเซียนไม่ได้เชื่อมโยง หรือยกอำนาจอธิปไตยให้กับองค์กรกลางอย่างสหภาพยุโรป ถึงแม้ว่าจะมีการเปิดประชาคมอาเซียน แต่หลายประเทศยังมีนโยบายกีดกันการทำอาชีพของคนต่างชาติผ่านกฎเกณฑ์ต่าง ๆ


หากมองแบบบวกที่สุด คืออังกฤษต้องขยันเพื่อเจาะตลาดและร่วมมือกับอาเซียนแข่งกับหลายประเทศที่เข้ามาจับจองและเจรจาผ่านกรอบสำคัญ ๆ ไม่ว่าจะเป็นความสัมพันธ์ระหว่างอาเซียน-อียูที่มีทั้งค้าเสรีและการประชุมเสริมความร่วมมือระหว่างกันอย่างอาเซม 


นอกเสียจากการกระตุ้นให้การเรียนรู้เออีซีที่เคยยอดฮิตติดอันดับและก้าวเข้าสู่ โลกแห่ง 4.0 ในปัจจุบัน จนหลงลืมว่าเราเคยเป็นอาเซียนร่วมใจ


เบร็กซิตอาจเป็นบทเรียนและโอกาสดีที่สำหรับอาเซียนในการสนธิกันมากขึ้นในทุก ๆ ด้าน เรื่องตั้งแต่ความสัมพันธ์ระหว่างรัฐจนถึงระหว่างประชาชนชาวอาเซียนหลายคนยังไม่รู้จักอาเซียนด้วยซ้ำ อาจเคยได้ยินแค่เออีซี ประชาคมอาเซียน ฯลฯ และหายไปภายในพริบตา ต่างกับเบร็กซิต ที่ชาวยุโรปหลายคนต่างจับตาและสนใจอย่างเข้มข้น