จาก ASTVผู้จัดการออนไลน์

การสร้างพระโกศจันทน์ ถือปฏิบัติสืบทอดกันมาตามโบราณราชประเพณีที่มีมาแต่โบราณกาล ตราบถึงในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ ๙ และถือเป็นงานประณีตศิลป์อันวิจิตร เป็นอีกองค์ประกอบสำคัญในพระราชพิธีนี้

พระโกศมีรูปแบบและชั้นเชิงแตกต่างกันไปตามพระอิสริยยศ พระโกศเป็นภาชนะเครื่องทรงสูงทรงกรวย แปดเหลี่ยม มีปลายยอดแหลม ใช้บรรจุพระบรมศพของพระมหากษัตริย์ หรือพระบรมวงศานุวงศ์ชั้นสูง โดยแบ่งออกเป็น 3 พระโกศ ได้แก่ 1.พระลอง ใช้ทรงพระบรมศพหรือพระศพ ทำจากเหล็ก ทองแดง หรือเงินเคลือบทองคำ 2.พระโกศทองใหญ่ เป็นพระโกศชั้นนอกไว้หุ้มพระลอง ทำจากโครงไม้แกะสลักลงรักปิดทองประดับกระจกและอัญมณี 3.พระโกศจันทน์ สร้างจากไม้จันทน์เพื่อใช้ในการถวายพระเพลิง 

ไม้จันทน์หอมที่นำมาสร้างพระโกศจันทน์ในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ ๙ ได้คัดเลือกไม้จันทน์ที่ยืนต้นตายตามธรรมชาติ จากอุทยานแห่งชาติกุยบุรี จ.ประจวบคีรีขันธ์ ซึ่งเป็นพื้นที่ป่าที่มีลักษณะเป็นป่าดิบแล้ง เหมาะแก่การเจริญเติบโตของต้นจันทน์ และผืนป่าแห่งนี้ยังมีไม้จันทน์มากที่สุดในประเทศไทย

การจัดสร้างพระโกศจันทน์ในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ ๙ ออกแบบโดย นายสมชาย ศุภลักษณ์อำไพพร นายช่างศิลปกรรมอาวุโส สำนักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม

การประดิษฐ์พระโกศจันทน์ เริ่มจากการใช้ลวดโครงเหล็กตัดตามรูปร่าง และขนาดตามแบบมาเชื่อมกัน แล้วจึงนำตะแกรงลวดตาข่ายมาบุทับโครงภายนอกเพื่อไว้ติดลวดลายไม้จันทน์ ซึ่งจะนำไม้จันทน์ที่เป็นท่อน ซอยเป็นแผ่นบางๆ ตามขนาดที่ต้องการ เพื่อใช้ฉลุลวดลายตามขนาดที่กำหนด เช่น แปรรูปเป็นแผ่นรูปโค้งตามลักษณะลวดบัวต่างๆ ตามแบบ รวมถึงทำการกลึงไม้เป็นยอดพระโกศจันทน์

จุดเด่นของพระโกศจันทน์ที่สร้างขึ้นในครั้งนี้ จะประดับเทพพนมแกะสลัก 64 องค์ เปรียบเสมือนพระนารายณ์อวตารลงมา ระหว่างเทพพนมแต่ละช่องจะประดับลายเปลวใบเทศและกนกผูก ด้านข้างเป็นลายใบเทศ บัวจงกล

องค์ประกอบของ พระโกศจันทน์ มีขนาด สูง 227 เซนติเมตร ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางฐาน 90 เซนติเมตร ประกอบด้วย ฝา ตัวพระโกศ และฐานพระโกศ ฝาพระโกศจันทน์ประดับฉลุลายดอกไม้ไหวต่อก้าน มีดอกไม้ทิศ 8 ทิศ ถัดจากดอกไม้ทิศตามชั้นยอดที่เป็นชั้นเชิงบาตร ปักด้วยดอกไม้ไหว 3 ชั้น มีเกี้ยวรัดจุกและปลียอด ปากพระโกศจันทน์ประดับเฟื่องอุบะและพู่ห้อย สลับกันไปโดยรอบ ส่วนฐานพระโกศมีดอกไม้ปักปากฐาน และชุดฐานบัว ซึ่งประกอบด้วยบัวถลา หน้ากระดานล่าง ลูกแก้ว บัวปากฐาน และดอกไม้ไหว

ส่วนพระหีบจันทน์ หรือ ฐานรองพระโกศจันทน์ มีขนาดกว้าง 155 เซนติเมตร ยาว 285 เซนติเมตร สูง 130 เซนติเมตร มีการเพิ่มลายเครือเถาครุฑทั้ง 4 ด้าน ของฐาน ซึ่งลายครุฑนี้ ถูกนำมาใช้ครั้งแรกในงานพระหีบจันทน์ ก่อนที่จะนำทองคำเปลวมาปิดลงบนลวดลายอีกครั้ง ซึ่งถือเป็นครั้งแรกเช่นกัน โดยใช้ลายฉลุไม้ประมาณ 30,000 ชิ้น ใช้ลวดลายทั้งหมด 26 รูปแบบ อาทิ บัวเชิงฐานหน้ากระดานล่าง ขาสิงห์ นมสิงห์ บัวปากฐาน ดอกไม้ไหวปากฐาน สังเวียน เครือเถา กระจังรวน อุบะ บัวเชิงบาตร ช่อไม้ไหว บัวถลาฝา กระจังฝา ช่อไม้ไหวบัวถลา กุดั่นดอกจอกฝา เฟื่องรวงผึ้งท้องสิงห์ และกระจังปากฝา เป็นต้น 

โดยในแต่ละลวดลายต้องใช้ความประณีต ความละเอียดรอบคอบ และพิถีพิถัน จากการร่วมแรงร่วมใจของนายช่างประณีตศิลป์ สำนักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร และผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง ที่ได้มีส่วนร่วมถวายงานเพื่อให้งานออกมามีความสมบูรณ์แบบมากที่สุด

เมื่ออัญเชิญพระโกศขึ้นเทินบนพระหีบจันทน์ ประกอบเข้าด้วยกันแล้วจะเปรียบเสมือนพระนารายณ์ทรงครุฑ สื่อถึงการอัญเชิญดวงพระวิญญาณขึ้นสู่สรวงสวรรค์ 

ทั้งนี้การสร้างพระโกศจันทน์และพระหีบจันทน์ สำหรับพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ ๙ ล่าสุดแล้วเสร็จเป็นที่เรียบร้อย เตรียมพร้อมสำหรับพระราชพิธีอย่างสมพระเกียรติ 

หลังจากนี้เมื่ออัญเชิญพระโกศทองใหญ่ประดิษฐานยังพระจิตกาธานภายในพระเมรุมาศ และเปลื้องพระโกศทองใหญ่ออกแล้ว เจ้าพนักงานจะนำพระโกศจันทน์เข้าประกอบพระลองใน เตรียมเข้าสู่พระราชพิธีถวายพระเพลิงต่อไป

สำนักงานบัญชี,สำนักงานสอบบัญชี,ทำบัญชี,สอบบัญชี,ที่ปรึกษา,การจัดการ,เศรษฐกิจการลงทุน