จากประชาชาติธุรกิจ
การขาดดุลงบประมาณคือปัญหาหนักอกของ ประเทศ ต่าง ๆ หลังวิกฤตโลก ทำให้หลายประเทศจำเป็นต้องเดินหน้าเก็บภาษีรูปแบบใหม่ ๆ เพื่อหารายได้เข้าคลัง
ไม่ว่าจะเป็นฝรั่งเศส ที่ให้คำมั่นว่าจะทำให้สิ่งแวดล้อมดีขึ้น และกำลังเตรียมเก็บภาษีคาร์บอน ขณะที่เดนมาร์กเพิ่มบุหรี่ และอาหารที่ทำให้อ้วน เข้าไปในรายชื่อสินค้าที่ต้องเก็บภาษี และอังกฤษกำลังพิจารณาเก็บภาษีม้า
ทั้ง นี้แม้ว่าระบบภาษีดังกล่าวอาจ แตกต่างกันในรายละเอียด แต่ล้วนมีจุดร่วมคือช่วยถมหลุมขาดดุลงบประมาณที่ลึกลงเพราะภาวะถดถอย การใช้เงินอุ้มธุรกิจ และการดำเนินมาตรการกระตุ้นต่าง ๆ
นิวยอร์ก ไทม์ส ชี้ว่า ในห้วงเวลาที่ผู้นำทางการเมืองในยุโรปและสหรัฐยึดมั่นกับการไม่เพิ่มภาระทาง ภาษีแก่ชนชั้นกลาง ก็จำต้องหาวิธีเพิ่มรายได้เช่นกัน ซึ่ง นักวิเคราะห์มองว่า ผลลัพธ์ก็คือผู้เสียภาษีในประเทศต่าง ๆ จะต้องพบกับการเสียภาษีทางอ้อมมากยิ่งขึ้น อาทิ ภาษีการขาย หรือการเก็บค่าธรรมเนียมเล็ก ๆ น้อย ๆ จากบริการที่เคยได้ฟรี เช่น การจด ทะเบียนสัตว์เลี้ยง
ค่าธรรมเนียมเหล่านี้จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ เก็บภาษี ด้วยเหตุผลแรกคือเป็นรายได้ที่มีความผันผวนน้อยกว่า และอิงกับวัฏจักรเศรษฐกิจน้อยกว่า เมื่อเทียบกับภาษีเงินได้ และภาษีธุรกิจ ประการที่ 2 คือ คนมีแนวโน้มที่จะหลีกเลี่ยงน้อยกว่า และเป็นรายได้ที่มีต้นทุนในการจัดเก็บน้อยกว่าภาษีทั่วไป และประการสุดท้าย คือ โดยทั่วไปสามารถบังคับใช้ได้ง่ายกว่า
อย่างไรก็ตามไม่ใช่ว่าทุก ประเทศจะมองข้ามภาษีเงินได้ไปทั้งหมด ดูได้จากการที่ประธานาธิบดีบารัก โอบามา ประกาศว่าจะนำอัตราภาษีสูงในสมัยคลินตันมาใช้อีก สำหรับผู้ที่มีรายได้มากกว่า 250,000 ดอลลาร์ต่อปี เช่นเดียวกับที่รัฐบาลอังกฤษเพิ่งกลับมาเพิ่มภาษีเงินได้เป็นสูงสุด 50% หลังจากปรับลดมาหลายปี แต่ก็มีผลกับคนรวยเท่านั้น
ขณะเดียวกันกลุ่ม คอนทริบัวเบิล เอสโซซิเอ้ ให้ข้อมูลว่า ภายใต้การบริหารของรัฐบาลชุดปัจจุบัน ฝรั่งเศสมีการประกาศเก็บภาษีใหม่อย่างน้อย 20 รายการ เช่น ภาษีสัตว์น้ำที่มีเปลือกแข็ง และภาษีสัตว์ทะเลประเภทหอยและปลาหมึก ที่เรียกเก็บเพื่อจ่ายเป็นส่วนลดน้ำมันดีเซลของชาวประมง อีกทั้งยังมีการแบ่งกันรับผิดชอบค่ารักษาพยาบาลบางประเภทระหว่างรัฐกับ ประชาชนมากขึ้นด้วย ตลอดจนการเก็บค่าธรรมเนียมลิขสิทธิ์โทรทัศน์ แต่แหล่งข่าวจากภาครัฐแย้งว่า ภาระภาษีรวมของครัวเรือนและบริษัทลดลงหลังจาก ประธานาธิบดี นิโกลาส์ ซาโกซี เข้าบริหารประเทศ
นอกจากนี้แล้วยังพบ ว่า อัตราเฉลี่ยของภาษีมูลค่าเพิ่ม (แวต) ในสหภาพยุโรป พุ่งขึ้นเป็น 19.8% ในปีที่ผ่านมา จากระดับ 19.5% ของปี 2551 การสำรวจของ บริษัทบัญชีเคพีเอ็มจี เมื่อเดือนตุลาคมที่ผ่านมา ระบุว่า อัตราแวตเฉลี่ยในยุโรปจะพุ่งแตะระดับ 20% ในปีนี้หรือปีหน้า
พร้อม กันนี้หลายประเทศยังมีนวัตกรรมด้านภาษี เช่น เดนมาร์ก ที่นอกจากเก็บภาษีอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพแล้ว ยังเพิ่งยกเลิกการงดเก็บภาษีบริษัททัวร์ บริษัทบริหารอสังหาริมทรัพย์ และบริษัทจัดหาอาคารและที่ดิน
ฟินแลนด์ เก็บภาษีลูกกวาดและเครื่องดื่มอัดลม พร้อมขึ้นแวต
ด้านอังกฤษก็ขึ้น ภาษีตั๋วเครื่องบินเมื่อปีกลาย และจะปรับขึ้นอีกครั้งในวันที่ 1 พฤศจิกายนนี้ แม้ว่าจะระบุว่าเป็นภาษี สิ่งแวดล้อม แต่รายได้นี้จะถูกส่งตรงไปยังกระทรวงการคลังอังกฤษ ทั้งนี้สถาบันศึกษาด้านภาษีของอังกฤษประเมินว่า รายได้จากภาษีดังกล่าวจะเพิ่มขึ้นเกือบ สองเท่าเป็น 3.3 พันล้านปอนด์ หรือราว 5 พันล้านดอลลาร์ ภายในปี 2557
ส่วนฝรั่งเศสได้ประกาศแผน เก็บภาษีคาร์บอนเพื่อกระตุ้นการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ขณะที่บางประเทศที่การเก็บภาษีที่จำกัด วงแคบลงไปอีก อาทิ ไอร์แลนด์เหนือประกาศเมื่อปีกลาย ขึ้นค่าธรรมเนียมทะเบียนสุนัข 10 เท่า เป็น 50 ปอนด์ เพื่อจัดการกับปัญหาสุนัขเร่ร่อน และสุนัขทำร้ายคนอื่น
ขณะ ที่ในสหรัฐ เมื่อปี 2551 วินเทอร์ เฮเวน ในฟลอริดา เริ่มเก็บค่าธรรมเนียมรับผิดด้านอุบัติเหตุ โดยผลักภาระทางการเงินในกรณีเกิดอุบัติเหตุไปยังผู้ขับขี่ที่เป็นคนผิดโดย ตรง และเดือนนี้ รัฐเนวาดาได้ร่างข้อบังคับฉุกเฉินเพื่อเพิ่มค่าธรรมเนียมใช้บริการอุทยานของ รัฐ เพื่อเติมเงินให้กับกองทุนของรัฐ
ทั้งนี้ ไนออล แคมพ์เบลล์ หัวหน้าฝ่ายภาษีทางอ้อมของเคพีเอ็มจี ได้ให้สัมภาษณ์กับนิวยอร์ก ไทม์สว่า ตอนนี้มีการเก็บทั้งภาษีทางอ้อมและภาษีทางลับ (stealth taxes) เล็ก ๆ น้อย ๆ ซึ่งเป็นการผนวกการสร้างรายได้ให้รัฐบาล พร้อม ๆ กับ เป้าหมายอื่น ๆ เช่น การดูแลให้สิ่งแวดล้อมดีขึ้นด้วย
