WikiLeaks ทฤษฎีสมคบคิด หรือข้อเท็จจริงไซเบอร์

จากประชาชาติธุรกิจ

คอลัมน์ Happy hot
โดย COPPI

พูด ถึงเรื่อง "ข่าวสาร" สิ่งที่น่าสนใจอย่างหนึ่ง ก็คือธรรมชาติของมัน ที่ดูจะเลื่อนไหลไปได้ตามริมฝีปาก โดยเฉพาะข่าวสารที่มาในรูปแบบที่เรียกว่า ทฤษฎีสมคบคิด (Conspiracy Theory) ซึ่งเป็นเรื่องเล่าที่เบี่ยงเบนจากสื่อกระแสหลักที่รับรู้กัน เพื่อวัตถุประสงค์อะไรบางอย่าง ที่พูดถึงกันมากมาย ก็อย่างเช่น เหตุการณ์เครื่องบินพุ่งชนตึกเวิลด์เทรด 11 กันยายน 2001 มาจากการวางแผนลับ ๆ ของอเมริกา, ยานอพอลโล่ 11 ไม่เคยพามนุษย์ไปเหยียบ ดวงจันทร์ หรืออย่างเมืองไทย ก็ช่วงตื่นทองที่ถ้ำลิเจีย เป็นต้น

ในตอนนี้ หากจะพูดถึงกระแสดังทางฝั่งอินเทอร์เน็ต ก็คงไม่พ้นเรื่องของวิกิลีกส์ (Wikileaks) เว็บไซต์ไม่แสวงหากำไร ที่ใช้ซอฟต์แวร์เดียวกันกับสารานุกรมออนไลน์ที่ใหญ่ที่สุดในโลกอย่าง วิกิพีเดีย (Wikipedia)

เรื่องของเรื่อง ก็คือเว็บไซต์นี้สร้างความปั่นป่วนให้กับรัฐบาลหลายประเทศ ด้วยการนำข้อมูลเอกสารของรัฐบาลและบริษัทออกมาเผยแพร่ ซึ่งอันที่จริง แรกเริ่มเดิมที เว็บไซต์นี้ถูกพัฒนามาจาก ผู้คัดค้านรัฐบาลจีน ซึ่งตั้งใจจะเปิดโปงประเทศจีน กลุ่มประเทศอดีตสหภาพโซเวียต ประเทศในตะวันออกกลาง อย่างเช่น กรณีที่กล่าวหาว่ารัสเซียเป็นรัฐบาลที่ถูกหนุนหลังด้วยมาเฟีย

แต่ที่ ชวนปวดหัว ก็คือประเทศที่จดโดเมนเนม WikiLeaks.org ดันโดนเล่นเสียเอง ด้วยการถูกเผยแพร่เอกสารลับเกี่ยวกับรัฐบาลสหรัฐ โดยเฉพาะข้อมูลภารกิจทางการทหาร ทางการทูต ที่เป็นเป้าสนใจ ก็ที่อิรักและอัฟกานิสถาน

และล่าสุด เมืองไทยก็มีเอี่ยวกับข้อมูลทางการทหารของสหรัฐและวิกิลีกส์ มีบันทึกทางการทูต จากสถานทูตไทย รวมทั้งสิ้น 2,941 ชิ้น ที่แรง ๆ ก็อย่างความไม่ชอบมาพากลของการส่งตัวพ่อค้าอาวุธชาวรัสเซียไปให้ทางสหรัฐ อเมริกา ซึ่งส่งผลกระทบกับความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ จนรัฐบาลไทยต้องปฏิเสธเป็นพัลวันว่า ไม่มีการกดดันจากใคร ที่ไหน แถม นายเอริค จี. จอห์น เอกอัครราชทูตสหรัฐอเมริกาประจำประเทศไทย ได้ออกมาพูดถึงความน่าเชื่อถือของข่าวสาร ความว่า

"...ผมไม่สามารถ รับประกันได้ว่า เอกสารดังกล่าวเป็นเอกสารจริงหรือไม่ แต่ผมบอกได้ว่า สหรัฐมีความเสียใจอย่างมาก ถ้ามีการเปิดเผยข้อมูลใด ๆ ที่ถือว่าเป็นข้อมูลลับ และเราขอประณามการกระทำดังกล่าว..."

"...เจ้า ของเว็บไซต์ WikiLeaks อ้างว่า ได้ครอบครองเอกสารลับ ประมาณ 250,000 ฉบับ ซึ่งในจำนวนนี้ มีหลายฉบับที่นำออกเผยแพร่ต่อสื่อมวลชนแล้ว ไม่ว่าพวกเขาจะมีเหตุจูงใจอะไร ในการทำเช่นนั้นก็ตาม แต่สิ่งที่แน่ชัด ก็คือการ เปิดเผยข้อมูลเหล่านั้น ทำให้คนบางคนอาจตกอยู่ในอันตราย และมีบ่อยครั้ง ที่คนเหล่านี้เป็นคนที่อุทิศชีวิตเพื่อปกป้องชีวิต ผู้อื่น การกระทำที่มีเจตนาเพื่อกระตุ้นเตือนผู้มีอำนาจ อาจเป็น การทำให้ผู้ไร้อำนาจตกอยู่ในอันตราย"

เอกสารจำนวนมหาศาล ที่วิกิลีกส์ค่อย ๆ แง้มออกมา ไม่ว่าจะจริง หรือเท็จ ทฤษฎีสมคบคิดในยุคไซเบอร์ ย่อมส่งผลกระทบตั้งแต่ระดับบุคคล ไปจนถึงอำนาจอธิปไตยของรัฐอย่างแน่นอน สิ่งที่ต้องพึงตระหนัก ก็คือโลกอินเทอร์เน็ต เป็นโลกที่อยู่บนกลุ่มก้อนของข้อมูลจำนวนมหาศาล หากขาดตัวกรองทางความคิดเพื่อใช้พิจารณาข้อมูลต่าง ๆ ย่อมเกิดผลเสีย

เสพสื่อทุกครั้ง คิดให้จงดี...

หนึ่ง ในสื่อใหม่บนโลกดิจิทัลที่จะจารึกไว้ในประวัติศาสตร์เห็นทีจะหนีไม่พ้นเว็บ ไซต์ Wikileaks ที่กำลังสร้างความสั่นสะเทือนไปทั่วโลก ทั้งรัฐบาลของประเทศต่าง ๆ หรือธุรกิจใหญ่ ๆ เพราะเป็นสื่อที่รวมรวมเอาเอกสารปกปิดหรือเอกสาารภายในที่หลุดรั่วออกมาจาก องค์กรต่าง ๆ ออกมาเปิดเผยให้คนทั่วโลกได้รับรู้

Wikileaks เปิดตัวขึ้นเมื่อราวปี 2549 โดยกลุ่มที่อ้างว่าเป็น นักข่าว นักคณิตศาสตร์ นักเทคโนโลยี จากสหรัฐอเมริกา ยุโรป ออสเตรเลีย และแอฟริกาใต้ ได้รับการยอมรับจากนิตยสารดิ อีโคโนมิสต์ จนแจกรางวัลสื่อใหม่ ยอดเยี่ยมให้ในปี 2551

แค่ปีเดียวก็มีเอกสารหลุดที่เก็บรวบรวมมาได้ เป็นล้านชิ้น เปิดโปงเรื่องที่ไม่น่าจะรู้ให้คนทั่วไปได้รับรู้ และทำหน้าที่นั้นต่อมาเรื่อย ๆ

ล่าสุด Wikileaks ให้ข่าวว่าปีหน้า จะปล่อยเอกสารภายในของสถาบันการเงินใหญ่ "แบงก์ ออฟ อเมริกา" นับหมื่นชุด ที่จะเป็นการเปิดโปงความไม่ชอบมาพากลของสถาบันการเงินแห่งนี้ในระดับไม่แพ้ กรณีอื้อฉาวอย่าง "เอ็นรอน"

สื่อใหม่ทำงานทะลุลวงแบบนี้ เป็นเรื่องยากที่สื่อเก่าจะทำได้

และเป็นการยากที่ทำแล้วจะเกิดความเป็นไปได้ทางธุรกิจโดยเปิดเผย คนทำเอง ก็ต้องปกปิดตัวเอง ที่ตั้งเว็บไซต์ก็ต้อง แอบซ่อน

ช่อง ทางการรับเงินสนับสนุนผ่าน Paypal บริการรับชำระเงินอิเล็กทรอนิกส์รายใหญ่ของโลก ไม่กี่วันก่อนก็ถูกปิดไป โดย Paypal อ้างว่าสิ่งที่ Wikileaks เป็นการสนับสนุนกิจกรรมผิดกฎหมาย

แต่ Wikileaks ได้ใจคนไปทั่วโลก เพราะทำให้ได้เห็นได้รู้สิ่งที่ไม่เคยรู้มาก่อน แม้ว่าจะได้ศัตรูคือรัฐบาล

ของประเทศต่าง ๆ รวมทั้งธุรกิจทั่วโลก เพราะไม่มีใครอยากถูกแฉ

ใน อีกด้านหนึ่งที่เป็นผลพวงตามมาในอนาคต ก็คือการผลักดันให้เกิดธรรมาภิบาลหรือความโปร่งใสขึ้นทั้งในระดับรัฐบาล หรือองค์กรธุรกิจ เพราะ Wikileaks พิสูจน์ให้เห็นว่าความลับไม่มี ในโลก ยิ่งโลกที่เชื่อมโยงกันผ่านโลก ออนไลน์ยิ่งยากยิ่งในการปกปิด

สุดท้ายแล้ววิธีที่ดีที่สุดคือ "อย่าทำ" สิ่งที่ไม่ควรจะทำ หลีกเลี่ยงจากการทุจริตฉ้อฉลทั้งหลายทั้งปวง

ล่า สุดเอกสารที่เปิดเผยออกมาโดย Wikileaks ก็เขย่าเจ้าหน้าที่ระดับสูงของจีน ว่าเป็นตัวการของการแฮก "กูเกิล" จนบีบให้กูเกิลต้องถอนตัวออกจากจีนที่มีประชากรอินเทอร์เน็ตกว่า 400 ล้านคน

แค่ค้นชื่อตัวเองผ่านกูเกิลแล้วพบข้อความที่โดนวิพากษ์วิจารณ์