หลังจากหาญกล้าฝ่าสังขารขึ้น “คินาบาลู” เขาสูงที่สุดในเอเซียอาคเนย์แล้ว ภูกระดึงก็ไม่ใช่เรื่องยากสำหรับผมอีกต่อไป

โดย...จำลอง บุญสอง

หลังจากหาญกล้าฝ่าสังขารขึ้น “คินาบาลู” เขาสูงที่สุดในเอเซียอาคเนย์แล้ว ภูกระดึงก็ไม่ใช่เรื่องยากสำหรับผมอีกต่อไป ด้วยเหตุนี้ กรมอุทยานแห่งชาติฯ ชวนผมไปดูการจัดการขยะบนเขาที่ภูกระดึงผมจึงตอบรับกลับไปด้วยความมั่นใจ และผมก็ปีนขึ้นยอดภูกระดึงได้จริงๆ ด้วยเวลาที่ไม่เลวนักสำหรับคนมีอายุอย่างผม
ภูกระดึงเป็นการขึ้นครั้งที่ 2 ครับ ครั้งแรกก็ตั้งแต่เรียนมหาวิทยาลัยปีที่ 3 คุณหน่อย ดวงดาว เจ้าของเนเจอร์ เอกซ์พลอเรอร์ ของผมนี่แหละครับเป็นไกด์ ยุคนั้นเธอส่อแววนักเที่ยวธรรมชาติตั้งแต่เธอเป็นวัยรุ่น ดังนั้นจึงไม่ต้องสงสัยเลยว่า ทำไมเธอจึงทำงานที่การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยและทำหนังสือท่องเที่ยวมาตลอด

ภูกระดึงสมัยโน้นขึ้นยากขึ้นเย็นกว่าตอนนี้มาก อาหารการกินก็ลำบาก ดินก็ถล่มอยู่บ่อยๆ จำได้ว่ามีคนตายจากเรื่องดังกล่าวแทบจะทุกปีโดยเฉพาะอย่างยิ่งช่วงหน้าฝน คณะของเราไปหน้าหนาวจึงไม่เจอดินถล่มแต่เจออากาศหนาวแทน ป่ายุคโน้นอุดมสมบูรณ์และกินพื้นที่กว้างมาก ป่านั่นเองที่ทำให้หนาวไปถึงขั้วหัวใจ จำได้ว่าไปเที่ยวทุ่งใหญ่นเรศวรในหน้าร้อนเดือนเมษา แค่ 5 โมงเย็นก็สั่นงั่กๆ แล้ว

ภูกระดึงในปีที่ผมไป 2518 หนาวพิเศษ เข้าใจว่าอุณหภูมิบนนั้นช่วงเวลากลางคืนต่ำกว่าศูนย์องศา ด้วยเหตุนี้ผมจึงแทบจะไม่ได้นอนกันเลย นั่งผิงไฟหลับๆ ตื่นๆ แทบทั้งคืน ขนาดต้มกาแฟเดือดพลั่กๆ ยกออกมาไว้ข้างหลังเรานาทีเดียวก็ดื่มได้แล้ว นั่นหมายความว่าข้างหน้าร้อนแต่ข้างหลังหนาวยะเยือกทีเดียว ทางแก้ของคนขี้หนาวก็คือหมุนตัวรอบกองไฟกันแบบไก่ย่างนั่นแหละ ผมเองแม้เอาเสื้อหนาวไปแต่มันก็ไม่พอกับความหนาวขนาดนั้น กลางคืนจึงไม่ค่อยได้นอนเหมือนเพื่อน
ใครได้นอนกลางคืนเขาก็ไปเที่ยวกันในตอนกลางวัน ผมไม่ค่อยได้นอนกลางคืนจึงไปเที่ยวกับเขาไม่ไหว หลังจากอาบน้ำเย็นเหมือนน้ำแช่น้ำแข็งแล้วก็ต้องล้มตัวลงนอนเพื่อชดเชยกับการที่ไม่ได้นอนในเวลากลางคืน เพื่อสู้กับความหนาวในเวลากลางคืนด้วยกองไฟ
“ภูกระดึง” เป็นโรงเรียน “สอนหนาว” แห่งแรกในชีวิตของผมครับ

สมัยโน้นภูกระดึงเขาให้ก่อไฟผิงได้ แต่ก็ต้องซื้อฟืนจากเจ้าหน้าที่หรือชาวบ้าน ใครจะไปเก็บเอาก็ได้เพราะมีเหลือเฟือ ที่จริงมันเป็นการทำลายป่า แต่ไม่มีใครเข้าใจเพราะมีไม้เหลือเฟือ ผมเชื่อว่าคนที่อยู่ใกล้ป่าก็คิดแบบนั้น จึงทำให้ป่ารอบๆ ภูกระดึงหมดไปในเวลานี้

ผมจำไม่ได้ว่าค่าลูกหาบสมัยโน้นเขาคิดราคากันเท่าไหร่ แต่ลูกหาบสมัยนี้เขาคิดกันกิโลละ 15 บาท หาบแต่ละเที่ยวก็ได้กัน 500700 บาท แล้วแต่ศักยภาพของแต่ละคน ผมเห็นกล้ามเนื้อพิเศษที่ปูดขึ้นบนไหล่ของพวกเขาแล้วก็ต้องนับถือพวกเขาจริงๆ ลูกหาบของภูกระดึง “ทำงานหนัก” เสียยิ่งกว่าลูกหาบแถวคินาบาลูเสียอีก ผมเชื่อว่า “น้ำหนักต่อน้ำหนักผม” “ระยะต่อระยะ” ผมเชื่อว่าลูกหาบไทยสู้ลูกหาบคินาบาลูได้สบายมาก
ภูกระดึงในวันที่ผมไปมีทากเยอะนะครับเพราะยังชื้นอยู่มาก พวกเราจึงต้องใส่ถุงกันทากกันระหว่างเดินทางเข้าป่าปิด ด้วยความระวังตัวผมจึงไม่โดนกัดสักตัว และด้วยความประมาทคิดว่าแถวลานกางเต็นท์คงไม่มีแต่ที่ไหนได้ ออกไปฉี่ไม่กี่นาทีก็เกาะมาถึง 2 ตัว ที่มันมีมากที่ลานกางเต็นท์ก็เพราะมีกวางมาเดินเที่ยวให้มันเกาะนั่นเอง
ไม่เพียงแต่ทากนะครับ เห็บก็เยอะ แม้เห็บกัดจะไม่เห็นเลือดแต่เขี้ยวที่ฝังอยู่กับเนื้อเรานี่ร้ายนะครับ เพราะมันจะคันไปเป็นเดือนๆ คนที่แพ้อาจจะเป็นไข้หนักทีเดียว ผมโดนมา 2 ตัว แม้ว่าจะเอาเขี้ยวออกไปแล้วนานเกือบเดือนมันยังคันอยู่จนปัจจุบันนี้เลยครับ ไม่แน่ใจว่าโดนกัดระหว่างทางหรือโดนกัดในเต็นท์ ใครไปนอนเต็นท์ก็ทำความสะอาดให้ดีก็แล้วกัน คิดในใจว่าหัวหน้าอุทยานให้พวกเราไปนอนบ้านพักมีน้ำอุ่นให้อาบ พวกเราก็ไม่ไปเพราะมันไกลและอยากจะนอนเต็นท์กัน เจอเห็บเจอทากบ้างก็ดีจะได้รสชาติแบบเดียวกับคนอื่น สมน้ำหน้า

ป่าปิดแต่ก่อนเขาไม่ให้เข้าเพราะเกรงว่าจะไปทำลายสิ่งแวดล้อมและเจอกับช้างป่าแต่นโยบายของหัวหน้าคนนี้ให้เข้าป่าปิดได้ แต่ต้องจ่ายสตางค์และต้องมีเจ้าหน้าที่ไปดูแลด้วย ผมเห็นว่าป่าปิดที่ว่าไม่ได้มีสภาพป่าแบบดั้งเดิมแล้ว ควรให้คนไปดูได้แล้ว ส่วนนักอนุรักษ์ธรรมชาติอาจจะไม่ชอบ

เมื่อพูดถึงนักอนุรักษ์กันแล้วก็ขอออกความเห็นเรื่องกระเช้าขึ้นภูกระดึงกันหน่อย ผมเองไม่ต้องการให้ธรรมชาติถูกทำลายแต่ก็ไม่เห็นด้วยที่จะให้คนแข็งแรงเท่านั้นที่จะผูกขาดการขึ้นชม ภูกระดึง เพราะภูกระดึงไม่ใช่ของคนที่แข็งแรงหรือนักอนุรักษ์เท่านั้นแต่ยังเป็นของคนพิการ คนแก่และเด็กที่ไม่แข็งแรงอีกด้วย อนุรักษ์ด้วยความเสมอภาคในโอกาสของคนในชาติด้วยไม่ได้หรือ ส่วนการทำกระเช้าไม่กระทบสิ่งแวดล้อมก็ทำได้ ต่างประเทศเขาทำกันเยอะไป ถ้ากลัวว่าจะมีคนขึ้นไปมากก็จำกัดคนขึ้นก็ได้ ถ้ากลัวว่าลูกหาบตกงานก็เอาลูกหาบมาทำงานหรือลงหุ้นกระเช้าด้วยก็ได้ไม่ใช่หรือ
เมเปิลสีแดงใกล้น้ำตกเป็นที่ใฝ่ฝันของคนขึ้นภูกระดึงทุกคน พวกผมไปในช่วงนั้นพอดี แม้ว่ามันจะไม่สวยอย่างที่นักถ่ายภาพฝีมือดีถ่ายเอาไว้ แต่มันก็สวยพอสำหรับคนอยากถ่ายอย่างพวกเราและคนอื่นๆ ที่ขึ้นมาชม
พี่คมฉาน ตะวันฉาย คนที่เขียนเรื่อง ถ่ายรูปธรรมชาติเลี้ยงตัว ถ่ายภาพเอาไปจนหนำใจ แถมเอื้อเฟื้อขาตั้งให้ผมด้วย ภาพพอใช้ได้ในวันนี้ก็ด้วยขาตั้งของพี่คมฉานนี่แหละ
หลังจากถ่ายรูปเมเปิลได้แล้ว ขากลับผมก็เลยบอกพวกที่เดินขึ้นเขาไปตลอดทางว่ามีเมเปิลสวยรอถ่ายรูปอยู่ข้างบนภู พวกเขาตื่นเต้นและมีกำลังใจขึ้นอีกมาก
ไปงานนี้ก็เพราะอุทยานเขาอยากให้ไปดูงานการกำจัดขยะของเขา ต้องยอมรับว่าไปถูกทางแล้วที่ให้คนแยกขยะ บางส่วนให้ลูกหาบขนลงมาขายมีรายได้อีกทาง ส่วนขยะสดเอาไปทำปุ๋ยบำรุงต้นไม้ครับ

ใครอยากหนาวให้สมใจถ้าไม่ขึ้นเหนือจะขึ้นภูกระดึงก็ได้ครับ รับรองวันนี้หนาวสมใจ เพียงแต่ตอนขึ้นเหนื่อยหน่อยนะครับแต่รับรองว่าขึ้นได้ (แทบจะ) ทุกคน ในชีวิตของคนวัยหนุ่มวัยสาวได้ขึ้นภูกระดึงก็ถือว่าไม่เสียเปล่า แต่ถ้าอยากจะเหนื่อยมากหน่อยก็ต้องภูสอยดาวอุตรดิตถ์ครับ