อาหาร (ไม่) ปลอดภัย

จากประชาชาติธุรกิจ

บทบรรณาธิการ



ไม่ ว่าจะเป็นการถูกสหภาพยุโรป (อียู) สั่งห้ามนำสินค้าเข้าไปจำหน่ายก็ดี หรือกระทรวงเกษตรและสหกรณ์สั่งระงับการส่งออกด้วยตนเองก็ดี แต่กรณีสินค้าเกษตร 16 ชนิด อาทิ กะเพรา โหระพา พริก มะเขือ ผักชีฝรั่ง ต้องหยุดการส่งออกไปยังอียูเป็นการชั่วคราว เพราะพบปัญหาปนเปื้อนทั้งสารเคมีตกค้างและเชื้อจุลินทรีย์อยู่ในพืชผักดัง กล่าว มิใช่เรื่องเล็กเลยสำหรับภาคการเกษตรและการส่งออกของไทย

ถึง แม้ว่ามูลค่าการส่งออกสินค้าทั้ง 16 ชนิดไปยังอียู จะมีอยู่เพียงปีละ 18 ล้านเหรียญยูโร หรือประมาณ 700-800 ล้านบาท แต่ผลกระทบที่จะเกิดขึ้นทั้งกับตลาดภายนอกและการผลิตภายในนั้นมากมายมหาศาล และจะต้องมีการตรวจสอบ ทบทวน แก้ไข ทั้งเพื่อบรรเทาผล เสียหายเฉพาะหน้า และป้องกันปัญหามิให้เกิดขึ้นอีก

ด้านหนึ่งจะต้องดำเนินการตรวจสอบ มาตรฐานการตรวจสารปนเปื้อนในพืชผัก ซึ่งหน้าที่รับผิดชอบโดยตรงของกรมวิชาการเกษตร และเซ็นทรัลแล็บ หน่วยงานอิสระใน กระทรวงเกษตรฯที่มีหน้าที่รับผิดชอบเรื่องนี้โดยตรง เพราะก่อนจะถูกคำสั่งระงับการส่งออกนั้นมีหลักฐานยืนยันว่า อียูมีการแจ้งเตือนบริษัทผู้ส่งสินค้าเหล่านี้มาก่อนแล้วเป็นเวลานาน บางบริษัทถูกคำเตือนถึงกว่า 60-70 ครั้ง

รัฐมนตรีเศรษฐกิจผู้หนึ่ง ระบุว่า ได้แจ้งปัญหานี้ให้กับผู้รับผิดชอบโดยตรงให้ระมัดระวังมาตรการตอบโต้ของอียู ตั้งแต่เมื่อ 6-7 เดือนก่อน แต่คำเตือนดังกล่าวไม่ได้รับความเอาใจใส่ และไม่มีการลงมือปฏิบัติจัดการปัญหา แต่อย่างใดทั้งสิ้น

ความเสีย หายที่เกิดขึ้นซึ่งเห็นชัดเจนก็คือ เกษตรกรผู้ปลูกพืชผักดังกล่าว ซึ่งส่วนใหญ่เป็นเกษตรกรรายย่อยที่ไม่ได้รับการแจ้งเตือนล่วงหน้า ต้องประสบปัญหาขาดทุนทันทีเพราะไม่สามารถขายสินค้าที่ผลิตค้างอยู่ได้ ในขณะที่ตลาดส่งออกซึ่งสูญเสียไปแล้วบางส่วนก็ยากจะชิงคืนมาได้ เพราะสินค้าเกษตรเป็นสิ่งที่สามารถผลิตทดแทนกันได้ และประเทศคู่แข่งของไทยไม่ว่าจีน หรือเวียดนาม ก็พร้อมอยู่แล้วที่จะส่งสินค้าประเภทเดียวกันเข้ามาทดแทน

นอกจากนั้น การส่งออกพืชผักที่ตกค้างสารปนเปื้อน ไม่ว่าจะเป็นจำนวนมากน้อยเท่าใดก็ดี ย่อมกระทบกระเทือนต่อเป้าหมายใหญ่ที่ภาครัฐและเอกชนไทยร่วมกันตั้งเอาไว้ว่า จะผลักดันประเทศไทยให้เป็นครัวของโลกในอนาคต เพราะโดยศักยภาพทางการผลิต ไทยเป็น 1 ใน 8 ประเทศของโลกที่มีความสามารถในการผลิตสินค้าเกษตรเพื่อการส่งออกได้หลากหลาย ประเภท

ความผิดพลาดนั้นเป็นสิ่งที่สามารถให้อภัยหรือแก้ไขได้ ถ้าพิสูจน์ให้เห็นได้ว่าความผิดพลาดนั้นมิได้เกิดขึ้นจากความบกพร่องไม่ เอาใจใส่ หรือการไร้ความรับผิดชอบ มุ่งแต่จะหารายได้โดยไม่คำนึงถึงคุณภาพ ซึ่งจะมิได้กระทบแต่ในแง่เศรษฐกิจหรือการส่งออกเท่านั้น แต่ยังสะเทือนถึงความมั่นใจของผู้บริโภคในประเทศด้วย ว่ายังมีอาหารปลอดภัยที่สามารถบริโภคได้ในประเทศนี้จริงหรือไม่