ถนนคนเดินกาดกองต้า / วินิจ รังผึ้ง

จาก ASTVผู้จัดการออนไลน์
โดย : วินิจ รังผึ้ง

       แม้นหลายคนจะเดินทางขึ้นเหนือบ่อยๆ แต่ลำปางก็มักเป็นแค่เพียงเมืองผ่านสำหรับหลายๆคน ยิ่งบรรดานักขับรถเที่ยวที่ขับรถจากกรุงเทพฯมุ่งหน้าไปเชียงใหม่ด้วยแล้ว พอถึงลำปางเมื่อไหร่ก็เหมือนจ่อเข้าใกล้ประตูเมืองเชียงใหม่เข้าไปทุกที ส่วนใหญ่ก็มักจะรีบขับๆไปให้ถึงจุดหมายปลายทางเสียเร็วๆ หรือไม่ก็แค่แวะเข้าไปดูการแสดงของช้างที่ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทยซึ่งอยู่ริม เส้นทางเขตอำเภอห้างฉัตร หรือแวะนมัสการพระธาตุลำปางหลวงที่ตั้งอยู่แถวๆอำเภอเกาะคาเท่านั้น แล้วเลยเข้าไปเชียงใหม่ ลำปางจึงมักเป็นแค่ทางผ่านอย่างน่าน้อยใจทั้งๆที่ลำปางเป็นเมืองน่ารัก มีแหล่งท่องเที่ยวให้แวะเที่ยวชมกันมากมายหลากหลาย

       ผมเองก็สารภาพว่าผ่านเลยลำปางไปมาอยู่หลายเที่ยวไม่ได้แวะเยี่ยม เยือนเมืองลำปางเสียนาน เที่ยวนี้ก็มีโอกาสแวะไปพักค้างแรมคืนโดยเลือกที่พักน่ารักๆริมแม่น้ำวัง กลางเมืองลำปางอยู่คืนหนึ่ง พอเย็นย่ำหลังจากแวะไปกินข้าวต้มบาทเดียวร้านข้าวต้มอร่อย อาหารหลากหลายราคาถูกกลางเมืองลำปางที่มีลูกค้าทั้งคนลำปางและนักท่องเที่ยว แน่นร้านแล้ว ค่ำๆ ก็มีโอกาสเดินเที่ยวชมถนนคนเดินที่ “กาดกองต้า” ย่าน เก่าของเมืองลำปางที่ตอนนี้เขาปิดถนนตอนช่วงเย็นเปิดเป็นร้านค้าให้ชาวบ้าน นำสินค้าพื้นบ้านอาหารพื้นเมืองมาจัดตั้งวางขายกันแบบแบกะดิน เป็นถนนคนเดินกันทุกวันเสาร์-อาทิตย์เริ่มตั้งแต่ 5 โมงเย็นไปจนถึง 4 ทุ่ม

       ความจริงถนนคนเดินที่กาดกองต้า เมืองลำปางนั้นเขาเริ่มจัดเป็นถนนคนเดินกันมาตั้งแต่ปี 2541 ซึ่งทางคณะกรรมการตลาดเขาบอกว่าเป็นถนนคนเดินแห่งแรกของเมืองเหนือเลยที เดียว แต่ในตอนนั้นถนนคนเดินก็อาจจะยังไม่ค่อยเป็นที่รู้จักของนักท่องเที่ยวเท่า ไหร่ จึงมีการหยุดพักเว้นว่างไปเป็นระยะๆ จนกระทั่งในปี 2548 จึงได้มาเริ่มรื้อฟื้นจัดถนนคนเดินกันขึ้นมาแบบเป็นจริงเป็นจัง แล้วก็คึกคักได้รับความนิยมเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน

       หลายคนอาจจะสงสัยคำว่า “กาดกองต้า” นั้นมีคำหมายและความเป็นมาอย่างไร ก่อนพาชมตลาดก็จะขอพาท่านผู้อ่านย้อนอดีตไปในสมัยโบราณยุคอาณาจักรล้านนา รุ่งเรืองเมื่อราวพันกว่าปีมาแล้ว เมืองลำปางหรือเขลางค์นครนั้น เป็นหนึ่งในหัวเมืองสำคัญของอาณาจักรล้านนา เพราะมีทำเลที่ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำวังอันเป็นเส้นทางเชื่อมต่อจากดินแดน ล้านนาลงไปยังภาคกลาง ซึ่งการเดินทางไปมาหาสู่กันและการคมนาคมค้าขายจำเป็นต้องอาศัยแม่น้ำเป็น หลัก นครลำปางจึงเป็นเสมือนหัวเมืองที่เป็นศูนย์กลางการค้าขายและขนถ่ายสินค้าจาก ดินแดนตอนล่างขึ้นมายังอาณาจักรล้านนาที่สำคัญเส้นทางหนึ่ง

       กระทั่งถึง พ.ศ.2101 อาณาจักรล้านนาถูกพม่าแผ่อำนาจเข้าปกครองเป็นเวลายาวนานกว่า 200 ปี นครลำปางก็ตกเป็นเมืองในปกครองของพม่าไปด้วย ซึ่งบางช่วงอาณาจักรกรุงศรีอยุธยาเข้มแข็งลำปางก็ต้องตกมาอยู่ในปกครอง ของกรุงศรีอยุธยา ลำปางและล้านนาก็เป็นเสมือนบ้านเมืองที่อยู่ตรงกลางระหว่างการชิงอำนาจของ สองอาณาจักรใหญ่ ลำปางจึงเป็นหัวเมืองที่มีศึกสงครามอยู่เป็นระยะๆมิได้ว่างเว้น ทำให้ลำปางได้ชื่อว่าเป็นเมืองคนกล้ามาแต่ครั้งโบราณ

       ความเป็นเมืองชุมทางการค้าขายโบราณในยุคสมัยที่การคมนาคมทางบกยังไม่ สะดวก ไม่มีถนนหนทางและทางรถไฟไปถึงเชียงใหม่เช่นในปัจจุบัน การขึ้นล่องขนส่งสินค้าจากกรุงศรีอยุธยาและกรุงเทพฯ ทวนสายน้ำเจ้าพระยาผ่านขึ้นมายังนครสวรรค์เข้าสู่แม่น้ำวังมาขึ้นฝั่งที่ ลำปาง แล้วบรรทุกวัวควาย ช้างม้า ลาล่อ เดินทางต่อขึ้นไปยังเชียงใหม่ ซึ่งสินค้าจากทางภาคกลางที่ส่งขึ้นไปมีฝ้าย ผ้าฝ้าย น้ำมันก๊าด เทียนไข ไม้ขีดไฟ บุหรี่ เกลือทะเล เป็นต้น

       ส่วนสินค้าจากล้านนาที่ล่องลงมายังภาคกลางก็มีไม้สัก ยาสูบ น้ำผึ้ง เป็นต้น ย่านริมฝั่งแม่น้ำวังเมืองลำปางจึงกลายเป็นย่านตลาดการค้าที่มีผู้คนมากหน้า หลายตามาตั้งถิ่นฐานและทำมาค้าขายกันอย่างคึกคัก ยิ่งในช่วงร้อยกว่าปีที่ผ่านมาเริ่มมีชาวต่างชาติเข้ามาติดต่อค้าขายเช่นมี ฝรั่งชาวตะวันตกเข้ามาทำไม้ มีพ่อค้าชาวพม่า อินเดีย และชาวจีนเข้ามาขึ้นล่องค้าขายสินค้า ตลาดการค้าริมท่าน้ำเมืองลำปางก็จึงคึกคัก มีการปลูกสร้างบ้านเรือนที่มีรูปทรงสถาปัตยกรรมที่ผสมผสานทั้งแบบเรือนไทย เรือนไม้ประดับลายฉลุทรงขนมปังขิงแบบไทยปนฝรั่ง โกดังร้านค้าแบบจีน เรียงรายกันอยู่บนถนนตลาดเก่าริมแม่น้ำ ซึ่งชาวบ้านในท้องถิ่นเรียกกันว่าตลาดจีนเก่า หรือกาดกองต้า ซึ่งในภาษาคำเมือง “กาด” หมายถึงตลาด และ “กองต้า” หมายถึงท่าน้ำ กาดกองต้าก็หมายถึงตลาดท่าน้ำนั่นเอง

       ย่านการค้ากาดกองต้าคึกคักรุ่งเรืองจนถึงยุคสมัยที่การคมนาคมขนส่ง ทางน้ำหมดความสำคัญลงไป เพราะมีการคมนาคมทางบกทั้งทางรถไฟและทางรถยนต์เข้ามาแทนที่ กาดกองต้นก็กลายเป็นย่านเก่าที่เงียบเหงาซบเซาลงไปตามกาลเวลา แต่ก็ยังคงเค้าของความงดงามรุ่งเรืองในอดีตให้เห็น จนกระทั่งชาวลำปางในย่านนั้นได้ตกแต่งบูรณะฟื้นฟูให้อาคารเก่ามีชีวิตชีวา ขึ้นมาอีกครั้ง และกลายเป็นถนนสายวัฒนธรรมที่สวยงามมีเอกลักษณ์ ยิ่งเมื่อได้มีการปลุกฟื้นชีวิตชีวาด้วยการจัดถนนคนเดินในช่วงคืนวันเสาร์ -อาทิตย์ ด้วยแล้ว ก็ยิ่งทำให้ผู้มาเดินเที่ยวชมและพ่อค้าแม่ค้าที่นำสินค้ามาวางขายต่างหวน ระลึกถึงบรรยากาศเก่าๆในอดีตเมื่อร้อยกว่าปีที่ผ่านมาได้เป็นอย่างดี

       ผมว่าถนนคนเดินที่กาดกองต้นของเมืองลำปางนั้นเป็นถนนคนเดินที่สวยงาม ที่สุด เพราะอาคารบ้านเรือนสองฝั่งนั้นช่างงดงามด้วยบ้านเรือนโบราณอาคารเก่าที่มี ลวดลายไม้ฉลุประดับตกแต่งอย่างงดงาม บางอาคารมีการประดับไฟสาดแสงยิ่งเพิ่มความเข้มขลังงดงามให้กับพื้นที่ ร้านค้า ร้านกาแฟ ร้านขายเสื้อยืด ขายโปสการ์ดต่างจัดร้านจัดวางสินค้าได้สวยงามน่าแวะน่าชม น่าซื้อติดไม้ติดมือกลับมาฝากคนที่บ้าน

       ลำปาง วันนี้ยังมีแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจอีกมากมาย กลางวันเที่ยวชมวัดวาอาราม เดินชมย่านเก่าที่เต็มไปด้วยอาคารสถาปัตยกรรมโบราณอันงดงาม หรือจะลองนั่งรถม้าชมเมืองก็ได้บรรยากาศของการย้อนอดีตอันเป็นเอกลักษณ์ของ จังหวัดลำปาง แล้วยามค่ำหากเป็นวันเสาร์-อาทิตย์ ก็อย่างพลาดที่จะแวะมาเดินชมบรรยากาศกันที่ถนนคนเดินกาดกองต้าแห่งนี้ รับรองไม่ผิดหวัง

เมนู

บทความ

สมัครงาน

สมาชิก

ลิงค์