จากประชาชาติธุรกิจ
คอลัมน์ พาทัวร์
ฤดู หนาวดอกไม้เมืองเหนือ ผลิดอกสวยรอรับนักท่องเที่ยว หลังปีใหม่ บรรยากาศยอดดอยที่ "โครงการหลวงดอยอ่างขาง" มีเรื่องเล่าที่น่าเรียนรู้ มุมบันทึกความทรงจำมากมาย ห่างออกไปมี "พิพิธภัณฑ์โรงงานหลวงที่ 1" ตั้งอยู่อำเภอฝาง จากเชียงใหม่ใช้ทางหลวงหมายเลข 107 ระยะทาง 150 ก.ม.ถึงแยกอ่างขางเลี้ยวซ้ายเข้าไป 9 ก.ม. เหมาะแวะดูเรื่องราวโครงการหลวงฯ "พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว" ทรงมีแนวทางพระราชดำริให้ "ชาวเขา" เนรมิตแหล่งการเกษตรจนสมบูรณ์เหมือนทุกวันนี้อย่างไร
"พิพิธภัณฑ์" สร้างเรียบง่ายด้วย อาคารทรงไทยประยุกต์ ภายในโถงทำเป็นผังสี่เหลี่ยมปูทางเดินชมนิทรรศการแบบ เส้นทางเดียว นำเสนอ 3 โซน คือ โครงการหลวง โรงงานอาหารหลวงสำเร็จรูปที่ 1 (ฝาง) และบริษัท ดอยคำผลิตภัณฑ์อาหาร จำกัด
โซน แรก บอกเล่าที่มา "โครงการหลวงผ่านภาพถ่ายในอดีต" พัฒนาการสำคัญแบ่งตามช่วงปี ด้วยวิธีสรุปใจความผ่านประโยคสั้นกระชับ ทำให้นักท่องเที่ยวเข้าใจสาระในเวลาสั้น ๆ การตกแต่งเน้นวัสดุเรียบง่ายจากธรรมชาติ เช่น ดิน ไม้ไผ่ สะท้อนถึงความพอเพียง เรียบง่าย เป็นเอกลักษณ์ของท้องถิ่น
ป้าย นิทรรศการหนึ่งระบุพระราชดำริของในหลวงว่า "ช่วยชาวเขา ช่วยชาวเรา ช่วยชาวโลก" สะท้อนพระราชปณิธานที่พระองค์ทรงตั้งมั่นพลิกฟื้นอาชีพชาวเขาให้หันมาทำ เกษตรที่สูง กำจัดไร่ฝิ่นที่ปลูกกันมากว่า 40 ปี ก่อปัญหาดินเสื่อมสภาพการทำไร่เลื่อนลอย ต้นตอแห่งปัญหายาเสพติดระดับโลก
ใจ ความดังกล่าวสอดคล้องเป็นอย่างดีกับการจัดแสดงภาพถ่ายส่วนต่อมา นำมาประกอบบทสัมภาษณ์ความประทับใจของชาวเขาต่อพ่อหลวง ได้รับความช่วยเหลือในโครงการต่าง ๆ ผู้ชมซาบซึ้งใจกับสัมพันธภาพระหว่างในหลวงกับประชาชนที่อยู่ห่างไกล และยังได้ความรู้ในเชิงประวัติศาสตร์ของสังคมและพื้นที่ด้วย
นิทรรศการ ถัดไปพาย้อนสู่บรรยากาศ "โรงงาน" สมัยก่อน จำลองสภาพการณ์จริงมาไว้ จัดแสดงเครื่องใช้ไม้สอยในอดีต ดึงความสนใจด้วยการนำเทคนิคเซ็นเซอร์มาใช้ เมื่อเดินผ่านสามารถมองผ่านหน้าต่างเข้าไปยังฉากจำลองโรงงานแปรรูปโครงการ หลวง ชมเงาเคลื่อนไหวแสดงเหตุการณ์ขั้นตอนการผลิตสินค้าแปรรูปสำเร็จเป็นครั้งแรก
โซน "โรงงานอาหารหลวงสำเร็จรูป" ความเป็นมาของดอยคำ ควบคู่การนำภาพถ่ายคำบรรยายสอดแทรกไว้เป็นบางช่วงทำให้มีสีสัน การจัดวางอุปกรณ์ ต่าง ๆ ที่เคยใช้จริง รวมถึงการนำบรรจุภัณฑ์ยุคแรกมาโชว์ เหมือนได้ ย้อนยุคเข้าไปสมัยเริ่มการผลิตในระบบโรงงาน
โซนสุดท้าย "บริษัท ดอยคำผลิตภัณฑ์อาหาร จำกัด" บนผนังเหนือกรอบประตูมีข้อความนูนต่ำแสดงพระราชดำริของในหลวงไว้ว่า "ขาดทุนของเรา คือกำไรของเรา" ตอกย้ำเจตนารมณ์ การช่วยเหลือเกษตรกรโดยไม่หวัง ผลตอบแทน ภายในมีร้านค้าจำหน่ายราคาย่อมเยา
บน ชั้นลอยจัดแสดง "นิทรรศการภาพถ่ายชาติพันธุ์" จากช่างภาพมืออาชีพ อยู่ติดโซนห้องสมุดมีโต๊ะและเบาะนั่งพื้น มุมอินเทอร์เน็ตสำหรับพักผ่อนหรือหาความรู้เพิ่มเติม เนื้อหาเหมาะกับนักท่องเที่ยวทุกวัย
สมกับเป็นพื้นที่แห่งการเรียน รู้และมีส่วนร่วมของประชาชน พิพิธภัณฑ์เปิดทุกวัน เว้นวันจันทร์ หาข้อมูลเพิ่ม www.firstroyalfactory.org
