จากประชาชาติธุรกิจ

รศ. สมยศ เชื้อไทย เป็นอาจารย์สอนกฎหมายที่ ม.ธรรมศาสตร์ มาอย่างยาวนาน เป็นศิษย์เอกของ ดร. ปรีดี เกษมทรัพย์ เป็นผู้ก่อตั้งโครงการนิติศาสตร์ศึกษา เมื่อปี 2512 ร่วมกับ นายวีระ มุสิกพงศ์ ประธาน นปช. เป็นอดีตคณบดีคณะนิติศาสตร์ เป็นนักวิชาการที่รู้จัก ทั้ง ไพร่ ทั้ง อำมาตย์ และรู้จักทั้ง คนเสื้อสีเหลือง และคนเสื้อสีแดง

            รศ.สมยศ เป็นอาจารย์สอนกฎหมายที่ชอบออกค่ายไปอบรมกฎหมายให้กับชาวบ้าน 
   นักศึกษากฎหมาย  ม.ธรรมศาสตร์   ทุกรุ่น รู้จัก "ป๋ายศ"  เป็นอย่างดี เพราะปี 1   ต้องเรียน วิชาแพ่งทั่วไป  พอขึ้นปี 2 ต้องเรียนกฎหมายมหาชน ก่อนจบปี 4 ต้องเรียนนิติปรัชญา เหลาปัญญานักกฎหมายให้คม ก่อนออกไปประกอบวิชาชีพกฎหมาย
    แต่จริงๆ  แล้ว  นักศึกษาเรียนรู้ "เคล็ดวิชา"จาก ป๋ายศ นอกห้องเรียน มากกว่าในห้องเรียน
    ทศวรรษที่แล้ว  ในวงการกฎหมาย จะรู้กันดีว่า ถ้า เรียนกฎหมายมหาชน ธรรมศาสตร์
    ต้องมาฟังเลกเชอร์ จาก "องค์ขาว และ องค์ดำ" 
    องค์ขาว หมายถึง อาจารย์แก้วสรร อติโพธิ
    องค์ดำ หมายถึง  ใคร ไม่ได้นอกจาก สมยศ เชื้อไทย
    วันนี้  องค์ขาว เลิกสอนไปนานแล้ว แต่องค์ดำ ไม่เคยเลิกสอนหนังสือสักวันเดียว เพราะองค์ดำ บอกว่า มันคือ ความสุข มันคือ ความเบิกบาน และมันคือ คุณค่าแห่งชีวิต
    รศ. สมยศ ไม่สนใจการไต่เต้าทางวิชาการ เป็นแค่ อาจารย์ธรรมดา ๆ  ที่อยู่กับนักศึกษา ทั้งในห้องเลกเชอร์  นอกห้องเลกเชอร์ และสนามฟุตบอล 
    หลายปีก่อน อาจารย์ สมยศ  มักเป็นวิพากษ์วิจารณ์รัฐบาล ตามหลักรัฐธรรมนูญ  ทั้งให้สัมภาษณ์นักข่าว  ทั้งขึ้นเวทีอภิปรายทางการเมือง
    แต่ วันนี้  รศ. สมยศ  เลิกพูดเรื่องการเมืองในโครงสร้างเดิมๆ  เจ้าตัวบอกว่า รูปแบบ กับ  เนื้อหา  มันไม่ไปด้วยกัน ไม่มีประโยชน์จะพูดถึงมัน
   ปีนี้ อาจารย์ สมยศ เชื้อไทย อายุครบ 60 ปีแล้ว
    วันเสาร์ที่ผ่านมา ( 24 เมษายน) ลูกศิษย์ นับร้อยคน จัดงาน มุทิตาจิต ให้ ป๋ายศ  ที่โรงแรม ริเวอร์ไซด์ เชิงสะพานกรุงธน
    ไฮไลท์ของ งานคือ การพูดความรู้สึกลึกๆ ของการเป็นอาจารย์สอนกฎหมายมาตลอดหลายสิบปี ได้อย่างลึกซึ้ง
    อาจารย์ สมยศ กล่าวว่า   การเมืองวันนี้  เกิดจากปัญหารูปแบบและเนื้อหา ไม่ได้ไปด้วยกัน    จึงสวมกันไม่ได้
   ผมไม่สนใจตัวบทรัฐธรรมนูญ เท่าใดนัก เพราะเป็นแค่เรื่องการหาเสียงและการเลือกตั้ง  ไม่มีประโยชน์  ผมสนใจความจริงที่แท้มากกว่า
    เช่นเดียวกับ  กระแสสังคมที่ ออกมาเรียกร้องให้คนไทย รักและสามัคคีกัน   ผมเห็นว่า ไม่มีประโยชน์ อะไรเลย
   จะไม่มี ความรัก และความสามัคคี  ถ้าไม่มีจิตสำนึกร่วมกัน
    ฉะนั้น อย่ามาพูดเรื่อง ความรัก ความสามัคคี ถ้าไม่มี สำนึกร่วมกัน 
   ....วันนี้ คนไทยไม่มีจิตสำนึกร่วมกัน
   "ผมเป็นคนที่สัมผัส ทั้งคนจน คนรวย ทั้งไพร่ ทั้งอำมาตย์ ทั้งสีเหลือง และสีแดง   ความขัดแย้งในวันนี้ เพราะเราถูกดึงเข้าไปในปัญหา  แต่เมื่อ ดวงตาของเรา ไม่ใส พอก็มองไม่เห็นสภาพที่เป็นจริง "
   ส่วนการเจรจาระหว่าง รัฐบาล กับ เสื้อแดง  ผ่านจอถ่ายทอดสด  ที่ล้มเหลวมาแล้วทั้ง 2 ครั้ง
   อาจารย์สมยศ เห็นว่า " มันเป็นแค่การแสดง  เพราะนิสัยคนไทย ไม่ชอบออกหน้า คนไทยชอบงุบงิบ แล้วก็ตกลงกันได้ เพราะคนไทยไม่ค่อยแสดงออก นอกหน้า  นิสัยเช่นนี้ เปลี่ยนแปลงไม่ได้ชั่วข้ามคืน  กฎเกณฑ์ที่ซ่อนอยู่ตรงนี้ ถ้าไม่เข้าใจ ก็ยากจะการเจรจาจะประสบความสำเร็จ" 
   สำหรับ  เคล็ดการบริหารงานตลอดหลายสิบปี  อาจาย์สมยศ สรุปออกมาแบบสั้นๆว่า   "ตลอดการทำงาน ระหว่าง คนดี กับ คนเก่ง  ผมเลือกคนดี  เพราะผมเชื่อว่า ความรู้ความสามารถฝึกกันได้  เดี๋ยวนี้ ผมคิดง่ายขึ้น ไม่ซับซ้อน เหมือนสมัยหนุ่ม ๆ "
   การใช้ชีวิตตลอดมาของผม ขึ้นอยู่กับ คำเพียงไม่กี่คำ  เช่น ความฉลาด กับ ความเฉลียว   และ กาละ กับ  เทศะ
   ตอนหนึ่ง  อาจารย์สมยศ เล่าถึงจุดเปลี่ยนแห่งชีวิตว่า เกิดขึ้นเมื่อคุณแม่เสีย
   " คุณพ่อผมเสีย ตอนผมอายุแค่ 8 ขวบ ผมอยู่กับแม่มาตลอด รักแม่มาก  ตอนแม่ตาย ผมบวชให้แม่ ผลสุดท้าย ผมถึงแก่นธรรม บุญที่บวชให้แม่ ปรากฏว่า บุญอยู่กับเรา  เพราะช่วงบวช ได้ทบทวน อะไรมากมาย  สิ่งที่เป็นสุดยอดจริงๆ คือ การอโหสิกรรม   ผมกลายเป็นคนไม่มีปม ไม่มีความขุ่นเคือง ไม่ชิงชัย อีกต่อไป หายไปหมด  ใจของผมใสขึ้นมาก เหมือนอยู่ในโลกใบใหม่ "
   ถาม อาจารย์สมยศ ว่า ชีวิตหลัง 60 ปี จะทำอะไร
   คำตอบคือ ตอนแรก ตั้งใจบวช ตลอดไป แต่ตอนนี้ อยากสอนหนังสือไปอีกสักพัก
   ถามเรื่อง ทางออกการเมืองไทย
    อาจารย์สมยศ ตอบแบบปริศนาธรรมว่า วิกฤตการเมือง เมษายน ปี 2553 เปลี่ยนแปลงการเมืองไปตลอดกาล
    ทุกอย่างเปลี่ยนแปลงไปหมดแล้ว  ไม่มีอะไรหยุดนิ่ง รัฐบาลก็ต้องเปลี่ยน เสื้อแดงก็ต้องเปลี่ยน
   พร้อมกับยืนยันว่า ไม่มีปฎิวัติ เด็ดขาด !!!!