จาก โพสต์ทูเดย์

เมื่อตอนสงกรานต์อยู่กรุงเทพฯ ถนนโล่ง ยิ่งตอนเช้าๆ มอเตอร์ไซค์ยังไม่ออกมาแวนซ์ ยิ่งเหมือนเป็นเจ้าของถนน

โดย...สุธน สุขพิศิษฐ์

เมื่อตอนสงกรานต์อยู่กรุงเทพฯ ถนนโล่ง ยิ่งตอนเช้าๆ มอเตอร์ไซค์ยังไม่ออกมาแวนซ์ ยิ่งเหมือนเป็นเจ้าของถนน เช้าวันศุกร์ก็ถือโอกาสไปมัสยิดฮารูณ ถนนเจริญกรุง ซึ่งมัสยิดแห่งนี้ต้องเข้าทางซอยโอเรียนเต็ล อยู่เยื้องกับสถานทูตฝรั่งเศส ก็พอดีที่ที่จอดรถตรงข้ามกับมัสยิดรถว่างมากซึ่งปกติจะไม่ค่อยว่าง แต่ก็มีแผน 2 ไว้เหมือนกันว่าถ้าไม่มีที่จอดรถตรงนั้น ก็จะไปเข้าตรงซอยวัดม่วงแคที่โรงเรียนวัดม่วงแคนั้นมีที่จอดรถแน่ๆ เพราะโรงเรียนปิดเทอม แล้วก็สามารถเดินเข้ามัสยิดฮารูณได้อีกทางหนึ่ง

ที่ดูตั้งอกตั้งใจไปเป็นพิเศษนั้น เพื่อไปหาของดีครับ ในทุกวันศุกร์ซึ่งจะเป็นวันละหมาดใหญ่ของมัสยิด ชาวอิสลามที่อยู่ที่นั่นก็เยอะ ชาวอิสลามอยู่ไกลๆ ก็จะมากันมากเหมือนกัน อย่างหนึ่งเป็นเพราะที่นั่นเป็นชุมชนโบราณของชาวอิสลามมาก่อน เฉพาะมัสยิดฮารูณเองก็มีอายุมากกว่า 100 ปีมาแล้ว ฉะนั้นมัสยิดฮารูณก็ยังเป็นศูนย์รวมการประกอบศาสนพิธีอย่างมั่นคง

เวลาผ่านไปถึงจะมีชาวอิสลามหลายครอบครัวได้ย้ายไปอยู่ที่อื่น แต่ก็ยังมีความผูกพันกับที่นี่อยู่ เมื่อวันละหมาดใหญ่ก็มาที่นี่เพื่อสวดมนต์แล้วมาเจอเครือญาติ มาไหว้ผู้ที่เคารพ แล้วยังได้กินข้าว กินปลาที่นี่อีกด้วย

หลายบ้านที่นี่มีฝีมือเรื่องอาหาร เรียกว่ายืนยันได้ ซึ่งเมื่อก่อนผมเคยมาบ้านหนึ่ง เป็นบ้านใต้ถุนสูงอยู่ในทางเดินเล็กๆ บ้านนั้นเปิดเป็นร้านอาหารอยู่ใต้ถุนบ้านไม่มีชื่อร้าน แต่ลูกค้าที่รู้จักจะเรียกกันว่า Under the House ครัวของบ้านนี้เป็นครัวโบราณที่ตั้งเตา ตั้งหม้อกับพื้น คุณป้าที่ทำอาหารนั้นก็นั่งเก้าอี้เตี้ยๆ หมุนไปหมุนมาอยู่หน้าเตา ที่เด็ดคือหน้าต่างที่เปิดโล่งนั้นเห็นกุโบร์หรือป่าช้าถนัดถนี่

กับข้าวของบ้านนี้มี ข้าวหมกไก่ เฉพาะวันจันทร์จะมีข้าวหมกแพะ มีแกงกะหรี่ปลา มีปลาอินทรีคลุกขมิ้นทอด กินกับน้ำจิ้ม หอมสับกับมะนาวดอง อร่อยอัศจรรย์ ผมไปทีไรก็กินสูตรนี้ แต่น่าเสียดายครับว่า เลิกขายไปนานแล้ว เพราะคุณป้าไม่สบาย

ในปัจจุบันก็ยังมีบ้านอื่นๆ เช่น ตรงใกล้ๆ กุโบร์นั้น เป็นบ้านคุณฟาติมะทำโรตีสำเร็จรูป สำหรับกินกับแกง ขายเป็นห่อๆ เก็บได้นาน ยิ่งใส่ช่องแช่แข็งจะอยู่ได้นาน นอกจากทำโรตีสำเร็จรูปแล้ว ทุกวันศุกร์นี่คุณฟาติมะก็ทำมะตะบะขาย ติดกับกับคุณฟาติมะนี่มีเจ้าขายข้าวหมกไก่ ข้าวหมกเนื้อ อร่อยยกกำลัง 2 จะซื้อต้องไปแต่เช้าสายจะหมด วันที่ผมไปนั้นคนทำข้าวหมกไก่ไม่มาขาย เห็นว่าไม่สบาย เลยกินมะตะบะคุณฟาติมะแทน นี่ก็อร่อยไม่รองใครเหมือนกัน กลัวไม่อิ่มก็ไปซื้อบาเยียทอดที่ขายอยู่ไม่ไกลกันเอามากินด้วย นี่ก็อร่อย

ตรงนั้นยังมีคุณป้าขายก๋วยเตี๋ยว โดยเปิดฝาบ้านด้านหน้าเป็นร้าน โดยวันทั่วไปจะขายก๋วยเตี๋ยวผัดราดหน้า ผัดซีอิ๊วธรรมดาๆ พอวันศุกร์จะมีก๋วยเตี๋ยวแกงกับก๋วยเตี๋ยวกะทิเพิ่มขึ้น

ก๋วยเตี๋ยวกะทินั้นเป็นก๋วยเตี๋ยวชนิดเดียวที่หากินยาก ผมเองลืมไปแล้วว่า กินครั้งสุดท้ายเมื่อจุลศักราชที่เท่าไหร่ ก๋วยเตี๋ยวกะทิต้องเป็นเส้นเล็กอย่างเดียวเหมือนก๋วยเตี๋ยวแกง และต้องเป็นอย่างแห้งถึงจะสะใจ เมื่อลวกเส้นกับถั่วงอกแล้ว ใส่เครื่องที่มีเต้าหู้แข็งหั่น กุ้งแห้งตัวเล็กๆ ถั่วลิสงบด ใส่ใบขึ้นฉ่าย แล้วราดด้วยน้ำกะทิเคี่ยวข้นๆ ยิ่งมากยิ่งอร่อย ใส่เนื้อย่าง ชอบเผ็ดก็ใส่พริกป่น ชอบเค็มเติมน้ำปลา

สำหรับเจ้านี้ ต้องผสมเครื่องปรุงมากหน่อย อร่อยอยู่ที่รสมือคนกินครับ จะคุ้มตรงที่ได้กินของที่หายากเท่านั้น

ตรงแถวปากทางเข้ามัสยิดนั้นมีแผงขายแกงสำเร็จรูป ก็มาเฉพาะวันศุกร์เหมือนกัน มีแกงหม้อๆ แกงนั้นจะหมุนเวียนสลับกันทุกวันศุกร์ แกงที่อร่อยมีแกงกะหรี่ปลา แกงเนื้อ แกงฮินดู เหมือนแกงมัสมั่นไก่แบบแห้งๆ เนื้อแดดเดียวทอด นกกระทาทอดก็อร่อย

พวกขนมก็มี เช่นกุหลาบยามูน พุดดิงนม และขนมหม้อแกงถั่ว ทั้งหมดนี่เป็นของที่มีประจำครับ ยังมีนอกเหนือจากนี้อีก ที่บางบ้านทำแกงสำเร็จรูปออกมาวางขายหน้าบ้าน แต่เผอิญว่าวันที่ผมไปนั้นไม่มี ได้ยินว่าตลาดสดในวันสงกรานต์ไม่ค่อยมีของขาย บ้านที่เคยทำก็ต้องหยุดตามไปด้วย

นั่นเป็นของดีในเรื่องกินครับ ของดีที่น่าดูก็คือตัวมัสยิด ทั้งโครงสร้างและศิลปกรรมนั้นล้ำเลิศ หาดูยาก แต่ต้องขออนุญาตเข้าไปดู ผมชอบชุมชนอิสลามเล็กๆ เก่าๆ อย่างหนึ่งสะอาด อีกอย่างหนึ่งในเรื่องความร่วมมือ มีความเข้มแข็ง อีกอย่างหนึ่งความสงบสุข เพราะปลอดอบายมุขทุกอย่าง

ในกรุงเทพฯ หรือต่างจังหวัดมีชุมชนเยอะมาก แต่ละชุมชนจะมีโครงสร้างชุมชนไม่เหมือนกัน

ถ้าเป็นชุมชนที่ไม่ใหญ่โต มีความเก่าแก่ และมีความเคร่งเชื่อมั่นในศาสนาแล้วดีเยี่ยมทั้งนั้น ผมเคยไปเห็นชุมชนบ้านศาลาแดงเหนือ ปทุมธานี ที่นั่นเป็นชุมชนชาวมอญริมแม่น้ำเจ้าพระยา ที่นั่นเป็นชาวพุทธที่ดีเยี่ยม ทั้งชาวบ้านและพระสงฆ์ มีปรัชญาทางสังคมที่เกื้อกูลกัน เหมาะสมและมีเหตุผล

ทุกที่ที่มีความเข้มแข็งของชุมชนอย่างนั้น เวลาเข้าไปแล้วจะรู้สึกว่าต้องนบนอบเคารพทั้งสถานที่และวัฒนธรรมของชุมชน เห็นแล้วปลาบปลื้มครับ ว่าเมืองไทยยังมีของดีๆ อีกเยอะ และที่แฝงๆ แต่เป็นเรื่องสำคัญคือ เรื่องอาหารการกิน แต่ละที่จะมีวัฒนธรรมการกินที่เฉพาะตัว สะสมฝีมือที่ได้ถ่ายทอดกันมา แล้วส่วนใหญ่อร่อยทั้งสิ้น ก็เหมือนมัสยิดฮารูณที่นี่เอง ที่ดูดี กินดีครับ